Nawigacja

Aktualności

Noc Muzeów 2017 – Poznań, 20/21 maja 2017

„Historia hymnu, godła i barw narodowych”

Temat przewodni tegorocznej Nocy Muzeów w oddziale IPN w Poznaniu związany był z przypadającymi w tym roku rocznicami: 90. rocznicą ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego polskim hymnem państwowym, 270. rocznicą urodzin Józefa Wybickiego i 220. rocznicą napisania przez niego „Pieśni Legionów”.

Historia hymnu, godła i barw narodowych jest bardzo interesująca z perspektywy tragicznych lat okupacji oraz następującego po nim okresu Polski ludowej. W omawianym czasie okupant walczył z każdym przejawem polskości, a barwy narodowe towarzyszyły narodowi podczas zmagań na frontach II wojny światowej. Później nowe władze komunistyczne swoimi decyzjami próbowały zmieniać nasze symbole narodowe, czego przykładem były rozważania nad zastąpieniem Mazurka Dąbrowskiego przez pieś „Ukochany kraj”, do której autorem słów był poeta Konstanty Ildefons Gałczyński. Władze komunistyczne w Konstytucji z 22 lipca 1952 „pozbawiły” orła z wizerunku godła korony, co miało wynikać z walki z nierównościami klasowymi, które zdaniem nowej władzy symbolizowała monarchistyczna korona. Przez cały okres Polski ludowej symbole i barwy narodowe towarzyszyły społeczeństwu i służyły do manifestowania swoich przekonań. Tak było w czerwcu 1956 roku na ulicach Poznaniu, w grudniu 1970 roku na Wybrzeżu, w czerwcu 1976 roku, czy podczas karnawału solidarności. Upadek komunizmu w Polsce spowodował również przywrócenie pierwotnego wizerunku heraldycznego orła z koroną na godle.

Na Noc Muzeów tradycyjnie dojechać można było zabytkowym autobusem wypożyczonym z MPK w Poznaniu. Zwiedzających na dziedzińcu przed budynkiem witała wata cukrowa i pierwsza wystawa „Symbole naszej pamięci”. Goście mogli wybrać dwie wersje zapoznania się z ofertą przygotowaną przez pracowników IPN: mogli zacząć od zwiedzania archiwum lub od razu przejść do części edukacyjnej i odwiedzić prezentowane ekspozycje oraz wziąć udział w zabawach przygotowanych dla dzieci.

Zwiedzanie archiwum rozpoczynało się od poznania pracy Pracowni Reprograficznej: prezentowano sposoby konserwacji dokumentów i przygotowania do digitalizacji oraz sam proces digitalizacji. Następnie zwiedzający oprowadzani byli po części magazynowej, gdzie wyeksponowane były wystawy dotyczące akt paszportowych i kart ewidencji operacyjnej. Na specjalnym stanowisku mogli zapoznać się z księgami więziennymi ze zbiorów archiwum i poznać sposób ich prowadzenia. Na koniec oprowadzania przewodnicy kilkoma słowami wprowadzali grupy w temat przewodni Nocy Muzeów. Witani w sali konferencyjnej goście otrzymywali pamiątkowe pakiety, w których znajdowały się między innymi zestawy kart pocztowych z obrazami Juliusza Kossaka ilustrującymi kolejne zwrotki „Pieśni Legionów”, pochodzącymi ze zbiorów Muzeum Hymnu w Będominie – oddziału Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz broszury Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji „Biało-czerwona”.

W różnych punktach budynku wyeksponowano m.in. kolekcję powielaczy wypożyczonych przez Janusza Pałubickiego z Fundacji Wielkopolskie Archiwum Solidarności, militaria: broń użyczoną przez Krzysztofa Kłoskowskiego i Janusza Ogrodowskiego, mundury i nakrycia głowy z firmy Hero Collection – producenta mundurów, ubiorów specjalnych i historycznych. Zaprezentowano też kilka wystaw planszowych: zdjęcia Jana Kołodziejskiego z III pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, Orły polskie na grobach wojennych, Akcja Bollwerk. W czytelni zaprezentowano publikacje IPN oraz wystawę dotyczącą konstytucji z 1952 r., a także reprint Konstytucji z 1791 r. użyczony przez Agnieszkę Łuczak.

W sali konferencyjnej można było zapoznać się z prezentacją multimedialną dotyczącą życia Józefa Wybickiego, historii powstania i dalszych losów „Pieśni Legionów”, symboli narodowych: barw narodowych, flagi, godła; w prezentacji były ujęte również zdjęcia fotografa poznańskiej opozycji lat 80. Jana Kołodziejskiego, ilustrujące użycie symboli narodowych podczas demonstracji solidarnościowych. Wszyscy chętni mogli zagrać w gry edukacyjne z oferty IPN, największym powodzeniem cieszyła się gra „Dywizjon 303”, która zaciekawiła nie tylko najmłodszych. Gry w wersji on-line udostępniono również na stanowiskach komputerowych, gdzie można było się także zapoznać z katalogami Biura Lustracyjnego. Podczas wydarzenia istniała możliwość zakupu wydawnictw IPN po okazyjnych cenach.

Wydarzenie odbyło się w siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, ul. Rolna 45a, 20/21 maja w godzinach 17:00–01:00.

do góry