E-Księgarnia
27 czerwca o godz. 13:00 odbyła się uroczystość otwarcia skweru im. Jana Suwarta u zbiegu poznańskich ulic: Grobli, Mostowej i Ewangelickiej. Zorganizowali ją Prezydent Miasta Poznania, Komitet Organizacyjny Obchodów Rocznic Powstania Poznański Czerwiec 1956 we współpracy z Aresztem Śledczym w Poznaniu, Oddziałem Zewnętrznym w Poznaniu Aresztu Śledczego w Poznaniu, Stowarzyszeniem Jana Suwarta i Teatrem Ósmego Dnia. Oprawę widowiska i część artystyczną przygotowali osadzeni.
Jan Suwart (1934-1989) jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci Poznańskiego Czerwca 1956 r. Podczas historycznych wydarzeń przystąpił do robotniczego protestu, uczestniczył m.in. w zdobywaniu więzienia przy ul. Młyńskiej i ostrzeliwaniu budynku Wojewódzkiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa przy ul. Kochanowskiego w Poznaniu. We wrześniu 1956 r. stanął za to przed sądem w głośnym „procesie dziewięciu”. Emocjonalne zeznania złożone przez niego na sali rozpraw wywołały poruszenie zebranych i oddźwięk w prasie zagranicznej. Z roli oskarżonego Suwart stał się oskarżycielem systemu stalinowskiego. Proces zakończył się sukcesem obrony: 12 października 1956 r. Jan Suwart został uniewinniony. W późniejszym okresie prowadził działalność publiczną, był działaczem NSZZ Solidarność. Do końca życia był represjonowany i prześladowany przez aparat bezpieczeństwa PRL. Zmarł nagle 7 listopada 1989 r. Pochowano go w alei zasłużonych na cmentarzu junikowskim. W 2010 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, a w szczególności za bohaterski udział w wydarzeniach Poznńskiego Czerwca 1956. 22 listopada 2016 r. Rada Miasta podjęła decyzję o nazwaniu jego imieniem skweru pomiędzy ulicami Grobla, Za Groblą i Ewangelicką.
– Dzisiejsza uroczystość jest znaczącym elementem obchodów 61. rocznicy Poznańskiego Czerwca. Oddajemy cześć pamięci człowieka, którego życie Czerwcowy Zryw naznaczył na zawsze. – przemówił przy skwerze Jacek Jaśkowiak. – Poznański Czerwiec stał się początkiem i tłem dla osobistego dramatu Jana Suwarta, któremu on całe swoje życie mężnie stawiał czoła. Czeski eseista Milan Kundera napisał „Walka człowieka z władzą jest walką pamięci z zapomnieniem”. Jan Suwart tę walkę wygrał, choć – ze smutkiem muszę przyznać – już w wolnej Polsce prawie otarł się o zapomnienie. – dopowiedział prezydent.
– Chcemy jeszcze postawić na skwerze projektor multimedialny – mówił syn Jana Suwarta, Adam. – Dla mnie jako syna i dla rodziny na pewno jest to ważne, że jest to nie tylko oficjalna uroczystość, ale też spotkanie ludzi, którzy pamiętają o Czerwcu’ 56 i też o moim ojcu Janie Suwarcie. Minęło już przecież tyle lat od jego śmierci. Zmarł w 1989 roku. Miejsce można powiązać w ten sposób, że ostatnią dekadę życia ojciec spędził w pobliżu tego miejsca. Znajdowała się tu kiedyś także stacja benzynowa, przy której ojciec po cichu na lewo przerzucał bibułę w czasach komunistycznych, w okresie stanu wojennego.
O godzinie 17:00 w Sali Kominkowej CK Zamek odbyło się spotkanie kombatantów i uczestników Czerwca '56 z władzami wojewódzkimi i miejskimi. – Obchodzimy 61. Rocznicę Powstania Czerwca'56. Wielu z Państwa, ale też tysiące innych uznało, że należy sprzeciwić się tamtej władzy. Część z tych osób poległo, a wielu było szykanowanych po 1956 roku. – zwrócił się do zgromadzonych w sali Zamku Jacek Jaśkowiak. Wicewojewoda wielkopolski Marlena Maląg wręczyła kombatantom medale im. Witolda Celichowskiego, które przyznawane są szczególne zasługi dla województwa wielkopolskiego. Z rąk Jarosława Lange, przewodniczącego Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność”, otrzymali natomiast odznaczenia pamiątkowe. Uroczystość zwieńczył spektakl „Czerwiec ’56” w wykonaniu Teatru „W Przejściu”.
Zespół „W Przejściu” powstał w 2009 roku i od tego czasu nieprzerwanie funkcjonuje w murach ZSO nr 4. Skupia on studentów oraz uczniów poznańskich liceów, którzy ukończyli Gimnazjum nr 26 lub dołączyli do grupy kierując się pasją, jaką jest teatr. Wszystkie scenariusze powstają we współpracy aktorów z reżyserką i opiekunką teatru, Hanną Szeląg, dlatego też każdy spektakl w pewien sposób wyraża ich samych. „W Przejściu” przygotowuje przedstawienia dla każdego odbiorcy – coś dla siebie znajdą dzieci, młodzież oraz dorośli. Zespół odnosi wiele sukcesów zarówno w Poznaniu, jak i w województwie, czy kraju. Miał okazję występować na scenach w różnych zakątkach Polski, poznając tym samym wiele wspaniałych osób i ucząc się nowych sposobów wyrażania siebie. Aktorzy przez cały czas pragną się rozwijać i jak najdłużej grać na scenie, kierując się stwierdzeniem „kochać teatr w sobie, a nie siebie w teatrze”.
Uroczystości w dniu 28 czerwca 2017 r. rozpoczęły się o godz. 6:00 od złożenia kwiatów pod tablicą pamiątkową usytuowaną przy bramie Fabryki Pojazdów Szynowych (dawna W3) H. Cegielski. O godzinie 8:00 upamiętniono studentów poległych w czasie czerwcowego zrywu przy tablicy pamiątkowej znajdującej się w gmachu Rektoratu Politechniki Poznańskiej. Kolejnym miejscem składania wiązanek i honorowania pamięci powstańców była tablica pamiątkowa przy ZNTK S.A. na ul. Roboczej. O 9:45 uroczystości przeniosły się na teren dawnej zajezdni MPK przy ul. Gajowej. Po złożeniu kwiatów pod znajdującą się tam tablicą pamiątkową, grupa rekonstruktorów i uczestnicy przemaszerowali ulicami miasta w kierunku ul. Kochanowskiego. Tam o godzinie 11:00 uroczystości skoncentrowały się wokół Pomnika Poległych w Powstaniu Poznańskim 28-30 czerwca 1956 r. Następnie złożono wiązanki pod tablicą pamiątkową umieszczoną na gmachu Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. Na zakończenie na ul. Kochanowskiego odbyła się rekonstrukcja wydarzeń „czarnego czwartku”. Kolejnym punktem obchodów było spotkanie przy Bramie Głównej H. Cegielski – Poznań S.A. o godzinie 14:15. O godzinie 17:00 w kościele oo. Dominikanów odbyła się Msza św. w intencji Ofiar Czerwca ’56. Uczestnicy przemaszerowali następnie w kierunku Pomnika Poznańskiego Czerwca ’56 – Poznańskich Krzyży, gdzie o godz. 18:30 rozpoczęła się uroczystość główna, wieńcząca obchody 61. rocznicy Czerwca '56.