Nawigacja

Aktualności

60. rocznica śmierci Pétera Mansfelda – ofiary Rewolucji Węgierskiej 1956 roku – Poznań, 21 marca 2019

21 marca 1959 r. wykonano wyrok śmierci na Péterze Mansfeldzie – najmłodszej ofierze Rewolucji Węgierskiej 1956 roku, który jest symbolem tamtych wydarzeń, tak jak Romek Strzałkowski jest symbolem Czerwca 1956 roku w Poznaniu. Obaj chłopcy ponieśli śmierć w wyniku represji, jakie zastosowały komunistyczne władze przeciw uczestnikom wydarzeń sprzed 63 lat. Trzynastoletni Romek Strzałkowski został zastrzelony 28 czerwca 1956 r. Péter został powieszony kilka dni po tym, gdy skończył 18 rok życia – władze celowo czekały na moment uzyskania przez niego pełnoletności.

Z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Instytutu Polskiego w Budapeszcie oraz Nemzeti Emlékezet Bizottsága – węgierskiego odpowiednika IPN, zorganizowane zostały w Poznaniu uroczystości upamiętniające 60. rocznicę śmierci Pétera Mansfelda. Analogiczne upamiętnienie miało miejsce tego samego dnia w Budapeszcie.

W Poznaniu młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 23, członkowie stowarzyszeń kombatanckich, przedstawiciele Urzędu Miasta Poznania, Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, Instytutu Ugrofinistyki UAM oraz reprezentujący Instytut Pamięci Narodowej dr hab. Rafał Reczek oraz prof. Konrad Białecki zebrali się na Jeżycach pod tablicą Pétera Mansfelda, gdzie wspólnie uczcili Jego pamięć. Następnie zgromadzeni przeszli pod znajdującą się nieopodal tablicę upamietniającą Romka Strzałkowskiego i tam również złożyli kwiaty i zapalili znicze.


Rewolucja węgierska 1956 r. rozpoczęła się 23 października od wiecu studentów w Budapeszcie na znak solidarności z Polską. Manifestujący nawiązywali do robotniczego zrywu z Poznania z 28 czerwca 1956 r. Bunt Węgrów był próbą uwolnienia się spod sowieckiej dominacji i przełamania monopolu partii komunistycznej. Niestety ten heroiczny akt odwagi został krwawo stłumiony przez wojska sowieckie, które wkroczyły do Budapesztu 4 listopada 1956 r. Bilans Węgierskiego Powstania był okupiony daniną krwi, łącznie w wyniku radzieckiej interwencji zginęło 2700 Węgrów, a prawie 20 tysięcy zostało rannych. W wyniku sytuacji panującej po rewolucji na Węgrzech około 200 tysięcy osób, które obawiały się represji, uciekło z kraju. Władze komunistyczne na Węgrzech blisko 26 tysięcy osób postawiły przed sądem, w pokazowych procesach wydano 230 wyroków śmierci.

Polacy, a szczególnie mieszkańcy Poznania i Wielkopolski nieśli ofiarną pomoc walczącym Węgrom. Dla potrzebujących i walczących Węgrów Wielkopolanie dali dar najcenniejszy – krew ratującą ludzkie życie. Według ustaleń historyków pierwsze dwa samoloty z pomocą odleciały z poznańskiego lotniska już 29 października. Łącznie, drogą powietrzną oraz lądową mieszkańcy Poznania, poza krwią, wysłali do Budapesztu 100 kg lekarstw i środków opatrunkowych, 20 ton żywności, 86 elementów wyposażenia ambulatoryjnego oraz wpłacili na konta PCK ponad milion ówczesnych złotych. Z pomocą śpieszyli też mieszkańcy pozostałych wielkopolskich miast, a aż 3,5 tysiąca rodzin z terenu województwa poznańskiego zadeklarowało chęć przyjęcia pod swój dach węgierskich dzieci. Ponadto 30 października wieczorem poznańscy studenci zorganizowali wiec poparcia dla narodu węgierskiego.

do góry