Nawigacja

Projekty filmowe

6. przegląd filmowy „Echa Katynia”

  • Echa_Katynia_2015_Poznań
  • 6. przegląd filmowy "Echa Katynia" odbył się w studyjnym kinie Rialto

W związku z 75. rocznicą Zbrodni Katyńskiej, w poniedziałek 13 kwietnia 2015 r. , w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, w poznańskim studyjnym Kinie Rialto odbył się 6. przegląd filmów dokumentalnych „Echa Katynia”.

Zaprezentowano filmy nawiązujące do tragedii sprzed 75 lat, pokazujące jej upamiętnienie we współczesnej Polsce i na świecie, a także będące refleksją nad systemem komunistycznym. Są to dzieła reżyserów polskich i zagranicznych.

PROGRAM PRZEGLĄDU W POZNANIU:

godz. 16.00 – 17 DNI WRZEŚNIA, reż. Józef Gębski, Polska 1997, 22 min.
godz. 16.30 – CZASZKA Z KATYNIA, reż. Lisbeth Jessen, Dania 2006, 59 min.
godz. 17.30 – ŚMIERĆ ICH POŁĄCZYŁA. KAPELANI KATYŃSCY, reż. Tomasz Bardorsch, Polska 2013, 40 min.
godz. 18.15 – CZEKISTA, reż. Aleksandr Rogożkin, Rosja 1992, 91 min.

Zainicjowany przez IPN przed sześcioma laty przegląd filmów „Echa Katynia”, organizowany corocznie w kwietniu, jest okazją do zaprezentowania filmów zarówno przypominających wydarzenia sprzed 75 lat, jak i pokazujących ich echa i znaczenie dla współczesnego świata. 

W marcu 1940 roku władze sowieckie zadecydowały o wymordowaniu tysięcy obywateli polskich – oficerów, żołnierzy, funkcjonariuszy, urzędników, duchownych. W następnym miesiącu rozpoczęto egzekucje w lesie katyńskim. Przez lata prawda o Zbrodni Katyńskiej była fałszowana przez aparat państwa komunistycznego, a szczególną w tym rolę odgrywała cenzura. To urzędnicy tej instytucji dbali o to, by w publicznym przekazie nie pojawiła się informacja o sowieckiej zbrodni. Wiadomości o tym, co zdarzyło się w 1940 roku, były więc przekazywane w relacjach rodzinnych, w nieformalnych grupach czy wydawnictwach – zarówno emigracyjnych, jak i podziemnych. Cenzorzy dbali szczególnie, by prawda o Katyniu nie pojawiła się w przekazie filmowym. Dlatego też pierwszy dokument o zbrodni katyńskiej został nakręcony w Polsce w 1990 roku przez Marcela Łozińskiego („Las Katyński”). Od czasu zniesienia peerelowskiej cenzury powstało wiele filmów dokumentalnych poświęconych Zbrodni Katyńskiej. Realizowane były one nie tylko w Polsce, lecz również za granicą.

17 dni września, film Józefa Gębskiego, powstał na podstawie zapisków policjanta zastrzelonego przez NKWD, który spoczywa w Miednoje. Przed śmiercią opisał kilka tygodni swojej tułaczki po kraju tuż po wybuchu II wojny światowej. Zapiski ukrył w bucie.

Czaszka z Katynia jest dziełem duńskiej dziennikarki i pisarki, autorki książki o tym samym tytule. W filmie przedstawiona jest historia czaszki, którą z Katynia wywiózł Helge Tramsen, duński chirurg, jeden z lekarzy międzynarodowej komisji dokonującej w 1943 r. sekcji zwłok zamordowanych polskich oficerów. Czaszkę przewiózł do Instytutu Medycyny Sądowej w Kopenhadze, gdzie w 2005 r. została odnaleziona w jednej z szaf. Pozostawało wyjaśnić, do kogo należała. Jest to najprawdopodobniej jedyny duński film o Zbrodni Katyńskiej.

Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy w reżyserii Tomasza Bardorscha ukazuje losy kilkudziesięciu żołnierzy duchownych: katolików, prawosławnych, protestantów i żydów, pełniących służbę w Wojsku Polskim w dwudziestoleciu międzywojennym, którzy po wrześniu 1939 r. trafili do niewoli sowieckiej i razem z innymi oficerami zostali zgładzeni.

Czekista w reżyserii Aleksandra Rogożkina to najbardziej brutalny i drastyczny film przeglądu, który kierujemy wyłącznie do widzów pełnoletnich. Ten rosyjski obraz to przerażające studium komunistycznego terroru w latach wojny domowej, pokazujące rozprawianie się z wrogami systemu, co niemal zawsze wyglądało tak samo: przesłuchanie, fikcyjna rozprawa i zawsze ten sam wyrok – rozstrzelanie. Kara śmierci traktowana była przez czekistów jako najlepszy sposób na pozbycie się wrogiej części społeczeństwa.

do góry