E-Księgarnia
W kwietniu i maju 2018 roku z okazji 78. rocznicy Zbrodni Katyńskiej Instytut Pamięci Narodowej zorganizował 9. przegląd filmowy „Echa Katynia”. W jego ramach prezentowane były historyczne filmy dotyczące Zbrodni Katyńskiej i innych represji komunistycznych. Wybrane do tegorocznej edycji produkcje stanowiły chronologiczny tryptyk ludobójczych działań sowietów wobec naszych przodków. Od „operacji antypolskiej” NKWD z lat 1937–1938, której ofiarą padło kilkaset tysięcy rodaków pozostawionych poza granicą ryską („Rozstrzelać Polaków”), poprzez Golgotę Wschodu czasu II wojny – Zbrodnię Katyńską i deportacje do łagrów („Nie pamiętam”), aż po niewysłowioną traumę Rodzin Ofiar sowieckiego komunizmu („Miałam Ojca w wyobraźni” i „W jednej chwili…”).
Na terenie poznańskiego oddziału IPN odbyły się w tym roku łącznie trzy odsłony 9. przeglądu filmowego „Echa Katynia”. Podwójne pokazy miały miejsce w kwietniu Poznaniu i Zielonej Górze, a 9 maja w Grodzisku Wielkopolskim odbył się przegląd filmowy, który towarzyszył uroczystości odsłonięcia Miejsca Pamięci Zbrodni Katyńskiej. W CK RONDO pokazane zostały następujące tytuły:
„Miałam Ojca w wyobraźni” (scenariusz i realizacja Tomasz Piotrowski)
oraz etiuda „W jednej chwili…” (realizacja Konrad Starczewski, Rafał Pękała).
Pokazy poprzedził wykład lokalnego historyka Sebastiana Tulińskiego o 13 mieszkańcach Ziemi Grodziskiej zamordowanych w Katyniu. Ich sylwetki zostały zaprezentowane w atrakcyjnej formie filmu.
Na Golgocie Wschodu swoje życie zakończyli następujący mieszkańcy Ziemi Grodziskiej:
- por. Marian Gawron, urodzony 29 kwietnia 1899 r. w Grodzisku Wielkopolskim, Powstaniec Wielkopolski, walczył z bolszewikami w 1920 r., księgowy
- ppor. Władysław Wojciech Jakubowski, urodzony 15 kwietnia 1905 r. w Grodzisku Wielkopolskim, prawnik
- por. Stanisław Zdzisław Kozłowski, urodzony 8 maja 1907 r. w Grodzisku Wielkopolskim, funkcjonariusz Korpusu Ochrony Pogranicza, lekarz, współzałożyciel Klubu Sportowego Dyskobolia
- por. Stanisław Pakuła, urodzony 6 kwietnia 1910 r. w Grodzisku Wielkopolskim, funkcjonariusz Korpusu Ochrony Pogranicza, lekarz
- por. Józef Rejdych, urodzony 23 stycznia 1894 r., nauczyciel, dyrektor Szkoły Podstawowej w Kobylnikach
- ppor. Józef Skałecki, urodzony 15 marca 1906 r. w Grodzisku Wielkopolskim, nauczyciel
- kpt. Władysław Stahr, urodzony 7 marca 1892 r. w Grodzisku Wielkopolskim, Powstaniec Wielkopolski
- ppor. Florian Łopiński, urodzony 1 stycznia 1903 r. w Grodzisku Wielkopolskim, ekonomista
- ppor. Stanisław Napierała, urodzony 31 października 1913 r. w Grodzisku Wielkopolskim, student prawa
- kpt. Kazimierz Piasecki, urodzony 3 listopada 1890 r., Powstaniec Wielkopolski i Śląski, urzędnik
- kpt. Kazimierz Rabski, urodzony 21 lutego 1887 r., walczył z bolszewikami w 1920 r., lekarz
- post. Posterunku Policji Marian Kornag, urodzony 12 września 1897 r., policjant z Grodziska Wielkopolskiego
- st. przod. Jan Martyński, urodzony 13 grudnia 1894 r., Komendant Grodziskiej Policji.
Podczas wydarzenia rozdawane były pamiątkowe wpinki – repliki guzika z polskiego munduru oficerskiego odnalezionego w lesie katyńskim. Ten materialny dowód pamięci, będący „relikwią” odnalezioną w „dole śmierci”, stał się znakiem pamięci o bohaterach tej straszliwej zbrodni. Inspiracją do wyboru właśnie tego symbolu był wiersz Zbigniewa Herberta pt. „Guziki” dedykowany przez autora jednemu z zamordowanych. W ramach kampanii „Pamiętam. Katyń 1940” Narodowe Centrum Kultury do tej pory wyprodukowało i dystrybuowało ok. 300 000 guzików.
Tekst i zdjęcia: Marta Sankiewicz