Instytut Pamięci Narodowej Projekt „Wielkopolanie dla Niepodległej” – Białystok, 1 października 2020 - Aktualności -

Pierwsza odsłona projektu „Wielkopolanie dla Niepodległej” odbyła się w czwartek 1 października w Białymstoku. Na wydarzeniu stawiła się licznie delegacja z poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej na czele z dyrektorem dr. hab. Rafałem Reczkiem oraz autorem wystawy „Wielkopolanie dla Niepodległej. Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej” dr. Adamem Pleskaczyńskim, w towarzystwie patronów i partnerów projektu. Wojewodę Wielkopolski reprezentowała wicewojewoda Aneta Niestrawska, obecni byli również: dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu Tomasz Łęcki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki, prezes Fundacji Zakłady Kórnickie dr Dariusz Grzybek, prezes Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Wawrzyniec Wierzejewski oraz prof. Konstancja Pleskaczyńska autorka koncepcji graficznej wystawy oraz albumu.

Wydarzenie rozpoczęło się od złożenia przez delegacje z Wielkopolski i Podlasia wiązanek na grobach żołnierzy wielkopolskich pochowanych na Cmentarzu Wojskowym w Białymstoku przy ul. 11 Listopada. Wiązanki w imieniu Wielkopolan złożyli wspólnie: Wicewojewoda Wielkopolski Aneta Niestrawska, dyrektor IPN Oddział w Poznaniu dr hab. Rafał Reczek, dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu Tomasz Łęcki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki, prezes Fundacji Zakłady Kórnickie dr Dariusz Grzybek oraz prezes Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Wawrzyniec Wierzejewski. Podlasie reprezentował wojewoda Bohdan Paszkowski oraz koleżanki i koledzy z oddziału białostockiego z dyrektorem dr. hab. Piotrem Kardelą na czele. Na cmentarzu uhonorowano ppłk. Lucjana Kędzierskiego, dowódcę 14 Pułku Artylerii Polowej, zmarłego z ran w Białymstoku 16 sierpnia 1919 r. oraz pchor. pilota Antoniego Katarzyńskiego z 12 Eskadry Wywiadowczej, poległego 21 września 1920 r.

Następnie przed gmachem Teatru Dramatycznego odbył się wernisaż wystawy przygotowanej przez poznański oddział IPN pt. „Wielkopolanie dla Niepodległej. Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”. Po ekspozycji oprowadził jej autor dr Adam Pleskaczyński.

Wystawie towarzyszyła sesja popularnonaukowa zorganizowana we współpracy z białostockim oddziałem IPN, podczas której zaprezentowany został obszerny, 220-stronicowy album dr. Adama Pleskaczyńskiego i dr. Michała Krzyżaniaka pt. „Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”. Wydarzenie rozpoczęło się od prezentacji przygotowanego przez IPN w Poznaniu spotu „Wielkopolanie dla Niepodległej”.

W sali posiedzeń Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego o wydarzeniach z czasów walk o granice opowiedział  Waldemar Tyszuk z białostockiego oddziału IPN – z perspektywy podlaskiej, oraz dr Adam Pleskaczyński z poznańskiego oddziału IPN, który zaprezentował również nową publikację „Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”. Album został wydany we współpracy z Muzeum Powstańców Wielkopolskich Lusowo oraz Fundacją Zakłady Kórnickie, partnerem jest Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Książka składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano dzieje formowania Armii Wielkopolskiej, w drugim udział oddziałów wielkopolskich w wojnie z bolszewikami, a w trzecim omówiono pamięć wojny polsko-bolszewickiej w międzywojennej Wielkopolsce. W rozdziale czwartym zacytowano natomiast urywki ze wspomnień oraz opinie o żołnierzach wielkopolskich, które zostały zilustrowane współczesnymi zdjęciami z udziałem grupy rekonstrukcyjnej Armii Wielkopolskiej powstałymi na terenie Wielkopolskiego Parku Etnograficzego w Dziekanowicach.

Partnerami wystawy są: IPN Oddział w Białymstoku, Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie, Urząd Miejski w Brodnicy, Wielkopolski Urząd Wojewódzki, Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie oraz Fundacja Zakłady Kórnickie.

Serdecznie dziękujemy Koleżankom i Kolegom z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku za nieocenioną pomoc w przygotowaniu wydarzenia.