XII edycja akcji „Zapal znicz pamięci” – 25 października 2020 - Aktualności - Instytut Pamięci Narodowej

Słoneczna, jesienna niedziela 25 października 2020 r. była doskonałym czasem do odwiedzenia Miejsc Pamięci, do czego zachęcaliśmy w ramach akcji „Zapal znicz pamięci” realizowanej po raz dwunasty przez piony edukacyjne IPN oraz Radio Poznań i lokalne rozgłośnie Polskiego Radia. Tego dnia, a także w dniu poprzedzającym, znicze zapłonęły w wielu miejscach upamiętniających ofiary pierwszych miesięcy okupacji niemieckiej, zamordowanych w ramach „Operacji Tannenberg” w 1939 r. W przygotowanym na ten cel folderze przedstawiliśmy osoby z poszczególnych regionów ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy Niemieckiej. Poprzez wyjątkowe życiorysy osób pełniących ważne role w lokalnych środowiskach II RP, ukazaliśmy ogromną stratę, jaką poniosło społeczeństwo i naród polski pozbawiony wybitnych jej członków, a rodziny, najbliższych sobie osób.

W tym roku oddaliśmy także w ręce przedstawicieli muzeów regionalnych, izb pamięci oraz władz miejskich, szkół, bibliotek i lokalnych stowarzyszeń kilkadziesiąt biogramów Wielkopolan, którzy zginęli podczas publicznych i tajnych egzekucji w kolejnych wielkopolskich miastach, gdzie specjalne grupy niemieckiej policji bezpieczeństwa, działające na tyłach Wehrmachtu, siały powszechny terror. Zachęcamy do wykorzystania tych wyjątkowych materiałów w edukacji historycznej oraz do poznania losów tych, których jako naród straciliśmy w pierwszych miesiącach II wojny światowej.

Pomimo trudnej sytuacji, związanej z pandemią Covid-19, w akcji wzięły udział setki osób indywidualnych, całe rodziny, instytucje samorządowe i szkoły. Na uruchomiony w tym celu adres: zapalzniczpamieci@ipn.gov.pl cały czas spływają kolejne zdjęcia z opisami Miejsc Pamięci, które sukcesywnie będziemy publikować na profilu facebookowym poznańskiego oddziału IPN. Dyrektor IPN Oddział w Poznaniu, dr hab. Rafał Reczek zapalił znicz w Młyniewie k. Grodziska Wielkopolskiego. Pracownicy pionu edukacyjnego IPN Oddział w Poznaniu, koordynatorzy akcji, odwiedzili tego dnia Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII w Poznaniu, pierwszy na ziemiach polskich obóz koncentracyjny, gdzie zapalili symboliczne znicze pod Ścianą i Schodami Śmierci oraz w komorze gazowej. Muzeum jest partnerem akcji edukacyjno-medialnej.

Tradycyjnie patronatem honorowym akcję objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, który tego dnia wraz z Adamem Lewandowskim, burmistrzem Śremu zapalił znicz przy pomniku Rozstrzelanych Synów Ziemi Śremskiej na tamtejszym rynku. Współorganizatorem akcji jest Radio Poznań, które przygotowało i wyemitowało wiele audycji i materiałów informacyjnych promujących jej ideę. Artykuły, informacje ukazały się również w telewizyjnych serwisach informacyjnych, lokalnych gazetach, na portalach internetowych, w tym na portalu dzieje.pl, który objął akcję patronatem medialnym.

Marta Szczesiak-Ślusarek

W tym roku w szczególności przypomnieliśmy pięć osób:

Mieczysława Hejnowicza (1890–1939), właściciela młyna w Gostyniu, powstańca wielkopolskiego, działacza społeczno-politycznego, rozstrzelanego przez Niemców 21 października 1939 r. w publicznej egzekucji na rynku miejskim w Gostyniu.
Teodozję Łapkiewicz (1915–1939), młodą nauczycielkę z Gimnazjum Miejskiego w Rypinie, torturowaną, zgwałconą, a następnie zamordowaną 5 listopada 1939 r. przez oficera SS Hermana Knieffala.
Edmunda Baranowskiego (1886–1939), aptekarza, powstańca wielkopolskiego, aresztowanego przez Niemców w swoim mieszkaniu i zamordowanego 4 września 1939 r. w Katowicach w masowej egzekucji.
Stefana Burschego (1887–1940), przemysłowca, działacza społecznego w Pabianicach, aresztowanego przez gestapo, a następnie rozstrzelanego za odmowę podpisania volkslisty i propolską postawę w egzekucji w lasach lućmierskich.
Hipolita Roszczynialskiego (1897–1939), działacza społeczno-politycznego, rotmistrza 18 Pułku Ułanów Pomorskich, wójta Rumii Zagórza rozstrzelanego w Piaśnicy 11 listopada 1939 r.