Nawigacja

Aktualności

Wyjazd Pamięci do Niemiec – KL Dachau, 24 maja 2023

W dniach 24-26 maja 2023 r. odbył się Wyjazd Pamięci do Niemiec, którego głównym punktem były uroczystości odsłonięcia 25 maja w Miejscu Pamięci Dachau tablicy pamiątkowej poświęconej o. Marianowi Żelazkowi. Wyjazd zorganizował Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu oraz Stowarzyszenie Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych, a uroczystość odsłonięcia tablicy współorganizował Konsulat Generalny RP w Monachium. Uczestnicy wyjazdu w towarzystwie i dzięki pomocy oraz wiedzy lokalnych działaczy polonijnych odwiedzili także szereg Miejsc Pamięci zlokalizowanych na terenie Bawarii. Była to niezwykle owocna podróż memoratywno-edukacyjna, która uwidoczniła wykorzystywanie na masową skalę robotników przymusowych z terenu okupowanej Polski do pracy w przemyśle zbrojeniowym i gospodarce rolnej III Rzeszy w okresie drugiej wojny światowej.

Wizyta na cmentarzu Perlacher Forst (Monachium)

Uczestnicy Wyjazdu Pamięci 24 maja 2023 r. po przybyciu do Dachau w Bawarii udali się na monachijski cmentarz Perlacher Forst, gdzie pod kierunkiem red. Andrzeja Białasa odwiedzili trzy znajdujące się tam Miejsca Pamięci. Nekropolia jest częścią założonego w 1950 r. Gaju Pamięci (Ehrenhein). Celem tego międzynarodowego przedsięwzięcia jest upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni okresu nazizmu, jest ono efektem współpracy Fundacji Bawarskich Miejsc Pamięci, Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie i Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Monachium.

Polska delegacja oddała hołd ofiarom zbrodni, składając wiązanki i zapalając symboliczne znicze w miejscu złożenia prochów blisko czterech tysięcy więźniów, których ciała spalono w piecach krematoryjnych w Dachau (przeniesionych z monachijskiego cmentarza Ostfriedhof) wraz z ofiarami obozów koncentracyjnych Auschwitz, Buchenwald, Mauthausen, Flossenbürg oraz miejsc natychmiastowej zagłady: Sonnenstein, Bernburg, Grafeneck i Hartheim. Dwa tysiące z nich było obywatelami Polski w tym wielu duchownych. W miejscu złożenia prochów znajdują się płyty zawierające nazwiska ofiar.

Kwiaty złożono również przy kamiennym krzyżu, wokół którego złożono prochy ponad tysiąca stu ofiar, pochodzących z dwunastu krajów. Wśród nich jest 274 Polaków (robotników przymusowych oraz osób skazanych na śmierć przez niemieckie sądy specjalne, będących więźniami więzienia w Stedelheim). O części z nich przypominają niewielkie płyty nagrobne zawierające imiona i nazwiska ofiar.

Należny hołd oddano również w kwaterze żołnierzy polskich, w której spoczywają szczątki dziewięciu Polaków, żołnierzy Kompanii Wartowniczych – polskich formacji zbrojnych funkcjonujących przy Armii Amerykańskiej jako wojsko okupacyjne Niemiec. Na monumentalnej płycie nagrobnej widnieje napis: „Tu spoczywają żołnierze polscy zmarli w drodze do Ojczyzny. Cześć ich pamięci.”

Przy sporządzaniu relacji wykorzystano następujące materiały:

A. Andlauer, Zurück ins Leben. Die internationalen DP-Kinderzentren Kloster Indersdorf 1945–1948, 2017.

A. Białas, Żołnierska kwatera w Monachium, „Dziennik Polski”, 29 maja 1998, nr 4.

A. Białas, Na szafot za jabłko, „Moje Miasto”, 01/02 2022, nr 88.

A. Białas, Śladami baraków śmierci, „Moje Miasto”, 11/12 2020, nr 81.

A. Białas, Przejście przez piekło, „Moje Miasto” 07/08 2022, nr 91.

A. Białas, Zwrócona godność i pamięć, „Moje Miasto” 07/08 2019, nr 73.

A. Białas, Niecodzienna lekcja historii, Moje Miasto” 09/10 2021, nr 86.

A. Białas, Pamięci najmłodszych ofiar II wojny światowej, „Moje Miasto” 01/02 2022, nr 88.

L. Cichocka, Nieprawdopodobna historia życia i śmierci Bolesława Buczkowskiego z Gołuchowa w gminie Kije: „Nie zapomnijcie żem zginął w Niemcach” [w:] https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nieprawdopodobna-historia-zycia-i-smierci-boleslawa-buczkowskiego-z-goluchowa-w-gminie-kije-nie-zapomnijcie-zem-zginal-w/ar/c1-15831595 (dostęp 2.06.2023)

T. Musiał, Dachau 1933-1945, Katowice 1968.

https://www.kz-gedenkstaette-dachau.de

http://www.kz-gedenk-mdf.de/

Tomasz Cieślak, Piotr Orzechowski, Marta Szczesiak-Ślusarek (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu)

do góry