E-Księgarnia
Instytut Pamięci Narodowej zorganizował 10. przegląd filmowy „Echa Katynia”. W czasie przeglądu pokazane zostały filmy fabularne oraz dokumentalne, przypominające o wydarzenia sprzed 80 lat oraz pokazujące ich znaczenie dla współczesnych w Polsce i na świecie. W repertuarze znalazły się dzieła reżyserów polskich i zagranicznych, będące refleksją zarówno nad zbrodnią katyńską, jak i innymi zbrodniami systemów totalitarnych.
Po raz kolejny „Echa Katynia” zostały zaprezentowane w Zielonej Górze. Pokazy odbyły się 15 i 16 kwietnia 2019 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Norwida. Podczas dwudniowego przeglądu pokazano filmy:
- Katyń – Ostatni świadek (reż. Piotr Szkopiak, 2018). Film odsłania kulisy jednej z najbardziej poruszających historii czasów II wojny światowej – ukrywanej przez lata prawdzie o zbrodni katyńskiej. Zainspirowany biografią jej naocznego świadka, Iwana Kriwoziercewa alias Michał Łoboda, próbuje dojść przyczyny przedwczesnej śmierci mężczyzny w podejrzanych okolicznościach w Wielkiej Brytanii w 1947 roku.
- Czaszka z Katynia (reż. Anna Elisabeth Jessen, 2006). Niezwykła historia, która rozpoczęła się w 1943 roku. Duński profesor Helge Tramsen przemyca do Kopenhagi czaszkę jednego z polskich oficerów zamordowanych w Katyniu. Czaszka zostaje odnaleziona w 2005 roku w jednej z szaf Instytutu Medycyny Sądowej w Kopenhadze. Film przedstawia także losy lekarzy pracujących na miejscu ekshumacji grobów w 1943 roku, ich potworne przeżycia związane z odkryciem prawdy o Katyniu.
- Niegdyś moja matka (reż. Sophia Turkiewicz, 2013). Reżyserka australijskiego pochodzenia podejmuje próbę poznania powodów, jakie sprawiły, że została oddana w dzieciństwie do sierocińca. Odkrywa nieznaną dla siebie historię matki urodzonej w przedwojennej Polsce, również osieroconej, pozbawionej własnego domu i zesłanej na Syberię. Burzliwa historia XX wieku sprawiła, że kobiecie niełatwo było się odnaleźć wśród powojennej rzeczywistości na obcym kontynencie.
- Ofiara pionków (reż. Asen Władimirow, 2018). Film przedstawia burzliwą historię Bułgara dr. Marko Markowa, członka Międzynarodowej Komisji Lekarskiej, powołanej przez Niemców po odkryciu zwłok tysięcy polskich oficerów zamordowanych przez NKWD pod Katyniem w 1940 r. Jest to opowieść o długiej i bolesnej drodze udowodnienia prawdy o udziale Związku Sowieckiego w tych mało znanych w Bułgarii wydarzeniach.
W marcu 1940 r. władze sowieckie zadecydowały o wymordowaniu tysięcy obywateli polskich – oficerów, żołnierzy, funkcjonariuszy, urzędników, duchownych. W następnym miesiącu rozpoczęto egzekucje w lesie katyńskim. Przez lata prawda o zbrodni katyńskiej była fałszowana przez aparat państwa komunistycznego, a szczególną w tym rolę odgrywała cenzura. Urzędnicy dbali o to, by w publicznym przekazie nie pojawiła się informacja o sowieckiej zbrodni. Wiadomości o tym, co wydarzyło się w 1940 r., były więc przekazywane w relacjach rodzinnych, w nieformalnych grupach czy wydawnictwach – zarówno emigracyjnych, jak i podziemnych. Cenzorzy dbali szczególnie o to, by prawda o zbrodni katyńskiej nie pojawiła się w przekazie filmowym. Dlatego też pierwszy dokument o zbrodni katyńskiej został nakręcony w Polsce w 1990 roku przez Marcela Łozińskiego (Las katyński).
Niemal dokładnie 30 lat temu przestała istnieć peerelowska cenzura. Od tego czasu powstało wiele filmów poświęconych zbrodni katyńskiej. Co ciekawe, realizowane były nie tylko w Polsce, lecz również za granicą.