Nawigacja

Poszukiwani świadkowie wydarzeń

OKŚZpNP w Poznaniu prowadzi śledztwo S. 58.2019.Zn w sprawie zbrodni dokonanych w okresie od października do listopada 1939 r. na ludności polskiej wsi Sokolniki przez funkcjonariuszy policji niemieckiej

Sokolniki, duża wieś w powiecie wrzesińskim, przed II wojną światową zamieszkiwana była przez licznych gospodarzy o niemieckim pochodzeniu. Prowadzili oni działalność dywersyjną, wyjeżdżali na specjalne szkolenia do III Rzeszy i Wolnego Miasta Gdańska, już od końca 1938 r. posiadali radiostację, gromadzili broń oraz zbierali informacje o ruchach polskich wojsk czy strategicznych obiektach, które następnie przekazywane były wywiadowi III Rzeszy. Działania te zostały ujawnione przez polski kontrwywiad. W obliczu zbliżającej się wojny, zgodnie z poleceniem polskich władz osoby takie zostały internowane – wyznaczeni miejscowi Polacy eskortowali ich na wschód – w kierunku Kutna. Postęp wojsk niemieckich spowodował, że w okolicach Sompolna internowani Niemcy zostali przekazani stacjonującym tam polskim wojskom. Część z nich nie powróciła do swych domów, co stało się jednym z pretekstów do eksterminowania polskich mieszkańców Sokolnik.

Po zajęciu powiatu wrzesińskiego przez niemieckie wojska w Sokolnikach rozpoczęły się aresztowania. Miejscowi Niemcy – członkowie SA i Selbstschutz przy udziale żandarmerii lub wojska zabierali kolejne grupy Polaków, oskarżając ich o śmierć swoich pobratymców, Polacy byli katowani i poniżani. Ustalono, że aresztowanych z Sokolnik przewożono do Wrześni, gdzie osadzano ich w miejscowym więzieniu lub w innych tymczasowych miejscach odosobnienia. Następnie wywożono ich w nieznanym kierunku i ślad się po nich urywał. Jednym z miejsc, gdzie trafiali był las Dębina koło Wrześni. Tam, w wyniku przeprowadzonej w 1945 r. ekshumacji, udało się odnaleźć w zbiorowej mogile dwóch mieszkańców Sokolnik aresztowanych jesienią 1939 r. Ostatnią dużą grupę Sokolniczan aresztowano 22 listopada 1939 r. Początkowo maltretowano ich na szkolnym podwórzu, potem przewieziono do wrzesińskiego więzienia. Po około trzech tygodniach przeniesiono ich na wrzesiński stadion sportowy i umieszczono w zamienionej na więzienie szatni. W maju 1940 r. dokonano ponownej ich selekcji i większość zesłano do obozów koncentracyjnych. Część została skazana na kary śmierci przez niemiecki sąd specjalny, część zmarła w obozach. Niewielu z grupy kilkudziesięciu aresztowanych Polaków z Sokolnik udało się przetrwać wojnę i zemstę swoich niemieckich sąsiadów.

Celem prowadzonego postępowania jest ustalenie sprawców opisanych wyżej zbrodni, a także pozyskanie pełnych danych dotyczących ofiar celem ich upamiętnienia.

Osoby posiadające informację w tej sprawie proszone są o kontakt z OKŚZpNP w Poznaniu, ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań, numer telefonu: 61 835 69 06, fax 61 835 69 07, e-mail: sylwester.napieralski@ipn.gov.pl

Poznań, dnia 30 sierpnia 2019 r.

Naczelnik
Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu
w Poznaniu

prokurator Sylwester Napieralski

do góry