W wielu miejscach Wielkopolski w niedzielę 18 października mieszkańcy upamiętnili pomordowanych w 1939 roku Polaków. Po raz siódmy odbyła się - zainicjowana przez Radio Merkury we współpracy z poznańskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej - akcja „Zapal znicz pamięci”.
Marszałek Marek Woźniak zapalił znicz pamięci w Książu Wielkopolskim. Tam 20 października 1939 roku na rynku Niemcy rozstrzelali 17 Polaków z Książa, Dolska i okolic. Stojąc w miejscu egzekucji marszałek powiedział: „Co roku od 7 lat staramy się te wydarzenia upamiętnić na forum ogólnopolskim. Nie wszystko jeszcze o tych czasach wiadomo. Na przestrzeni od 1 września do końca 1939 roku na ziemiach wcielonych do Rzeszy Niemcy zgładzili 40 tysięcy Polaków. Niewiele osób w Polsce o tym pamięta, a ta pamięć bez wątpienia jest im należna”.
W ramach Akcji Zapal znicz pamięci w Książu odbyła się msza, po której na rynku w miejscu egzekucji liczne delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem ofiar. Z rynku wszyscy przeszli na cmentarz, gdzie w zbiorowej mogile spoczywają zamordowani w 1939 roku. Tam właśnie zapłonęły znicze pamięci.
W Poznaniu znicze zapłonęły przy tablicy na Domu Żołnierza. W czasie wojny była tu katownia gestapo. Na uroczystość przyszła m.in prof. Wanda Radecka-Paryzek, wnuczka przedwojennego prezydenta Poznania Mikołaja Kiedacza. Jak mówiła, „akcja ma sporą moc i każdy rok wiele zmienia w naszym myśleniu o tamtych czasach”.
Przed Domem Żołnierza pojawiła się pomysłodawczyni akcji, kiedyś dziennikarka „Merkurego” Anna Gruszecka - dziś dyrektor Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu. Jak przyznała, „dzięki tej akcji zaczynamy widzieć konkretne twarze, losy konkretnych ludzi. Pozwala nam wyobrazić sobie, co czuli nasi dziadkowie”.
W ramach akcji znicze zapłonęły na mogiłach strażników granicznych Piotra Konieczki i Szczepana Ławniczaka na cmentarzu w Śmiłowie oraz na cmentarzu cholerycznym w Turku. Mieszkańcy Kalisza złożyli kwiaty pod tablicą poświęconą harcerzom, którzy zginęli w obronie sztandaru Hufca Kaliskiego.
Symbolem losów Polaków, którzy mieszkali na Pomorzu, Śląsku, ziemi łódzkiej i ciechanowskiej oraz w Wielkopolsce, jest siedem postaci zamordowanych przez Niemców. W tym roku przypominamy szczególnie o losach obrońców naszych granic w 1939 r.
Bohaterowie tegorocznej edycji akcji „Zapal znicz pamięci”:
BYDGOSZCZ Paweł Góra |
GDYNIA Antoni Kasztelan(1986–1942) |
POZNAŃ Antoni Paluch (1891–1939) |
KATOWICE Wacław Kuba (1888–1939) |
ŁÓDŹ Tadeusz Frąckowiak (1909–1939) |
ŁÓDŹ Czesław Borzęcki (1916–1939) |
ŁÓDŹ Czesław Buziuk (1918–1939) |
„Zapal znicz pamięci” to wspólny projekt pięciu rozgłośni regionalnych Polskiego Radia z Poznania, Bydgoszczy, Gdańska, Łodzi i Katowic oraz Biur Edukacji Publicznej IPN z tych miast przy współpracy Muzeum Historii Patronem Honorowym akcji jest od samego początku Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak.
Apelujemy o zapalenie zniczy w miejscach, w których w październiku i listopadzie 1939 roku Niemcy rozstrzeliwali polskich patriotów. W operacji Tannenberg od 1 września do 25 października zginęło 20 tysięcy Polaków. Niemcy chcieli złamać wolę oporu. Ginęli przede wszystkim przedstawiciele inteligencji i powstańcy wielkopolscy.
Koncert Zaduszkowy „Pamiętamy…”
Po raz trzeci akcję „Zapal znicz pamięci” zwieńczy Koncert Zaduszkowy „Pamiętamy…”, który odbędzie się w Teatrze Muzycznym w Poznaniu przy ul. Niezłomnych 1 w Poznaniu. Koncert będzie wyrazem hołdu oraz pamięci o polskich patriotach, ofiarach gestapo, które ucierpiały w budynku Domu Żołnierza, obecnej siedzibie Teatru.
Wiem, co kryją mury Teatru Muzycznego i z jakiej okazji zagramy. Kontekst jest niezwykły (…). Stabat Mater to jest historia, którą w tych okolicznościach trzeba opowiedzieć – historia walki człowieka w imię ideałów, poświęcenia aż do śmierci.
Włodek Pawlik
Tym razem zabrzmi „Misterium Stabat Mater” Włodka Pawlika, jedynego polskiego laureata Grammy, z 2014 roku. Wykonawcami koncertu będą Kompozytor – Włodek Pawlik, Chór Teatru Muzycznego w Poznaniu oraz zespół wokalny Sonus Artis pod dyrekcją Jacka Sykulskiego.
3.11.2015 r., godz. 17.30 (koncert zamknięty) i 20.00 (koncert biletowany)
Bilety w cenie 20-60 zł dostępne w Kasie Teatru, CIM, na portalu Bilety24.pl oraz na www.teatr-muzyczny.poznan.pl
Koncert niebiletowany dofinansowany ze środków Urzędu Miasta Poznania i Samorządu Województwa Wielkopolskiego.
Partnerzy akcji: Radio Merkury Poznań, Radio PiK, Radio Katowice, Radio Gdańsk i Radio Łódź oraz IPN i pamięci.pl, dzieje.pl, Muzeum Historii Polski, Teatr Muzyczny w Poznaniu, Fundacja Rozwoju Miasta Poznania
Koncert Zaduszkowy objęty patronatem:
Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka
Prezydenta Miasta Poznania Jacka Jaśkowiaka
Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Łukasza Kamińskiego
Dyrektora Muzeum Historii Polski Roberta Kostro