Słoneczna, jesienna niedziela 25 października 2020 r. była doskonałym czasem do odwiedzenia Miejsc Pamięci, do czego zachęcaliśmy w ramach akcji „Zapal znicz pamięci” realizowanej po raz dwunasty przez piony edukacyjne IPN oraz Radio Poznań i lokalne rozgłośnie Polskiego Radia. Tego dnia, a także w dniu poprzedzającym, znicze zapłonęły w wielu miejscach upamiętniających ofiary pierwszych miesięcy okupacji niemieckiej, zamordowanych w ramach „Operacji Tannenberg” w 1939 r. W przygotowanym na ten cel folderze przedstawiliśmy osoby z poszczególnych regionów ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy Niemieckiej. Poprzez wyjątkowe życiorysy osób pełniących ważne role w lokalnych środowiskach II RP, ukazaliśmy ogromną stratę, jaką poniosło społeczeństwo i naród polski pozbawiony wybitnych jej członków, a rodziny, najbliższych sobie osób.
W tym roku oddaliśmy także w ręce przedstawicieli muzeów regionalnych, izb pamięci oraz władz miejskich, szkół, bibliotek i lokalnych stowarzyszeń kilkadziesiąt biogramów Wielkopolan, którzy zginęli podczas publicznych i tajnych egzekucji w kolejnych wielkopolskich miastach, gdzie specjalne grupy niemieckiej policji bezpieczeństwa, działające na tyłach Wehrmachtu, siały powszechny terror. Zachęcamy do wykorzystania tych wyjątkowych materiałów w edukacji historycznej oraz do poznania losów tych, których jako naród straciliśmy w pierwszych miesiącach II wojny światowej.
Pomimo trudnej sytuacji, związanej z pandemią Covid-19, w akcji wzięły udział setki osób indywidualnych, całe rodziny, instytucje samorządowe i szkoły. Na uruchomiony w tym celu adres: zapalzniczpamieci@ipn.gov.pl cały czas spływają kolejne zdjęcia z opisami Miejsc Pamięci, które sukcesywnie będziemy publikować na profilu facebookowym poznańskiego oddziału IPN. Dyrektor IPN Oddział w Poznaniu, dr hab. Rafał Reczek zapalił znicz w Młyniewie k. Grodziska Wielkopolskiego. Pracownicy pionu edukacyjnego IPN Oddział w Poznaniu, koordynatorzy akcji, odwiedzili tego dnia Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII w Poznaniu, pierwszy na ziemiach polskich obóz koncentracyjny, gdzie zapalili symboliczne znicze pod Ścianą i Schodami Śmierci oraz w komorze gazowej. Muzeum jest partnerem akcji edukacyjno-medialnej.
Tradycyjnie patronatem honorowym akcję objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, który tego dnia wraz z Adamem Lewandowskim, burmistrzem Śremu zapalił znicz przy pomniku Rozstrzelanych Synów Ziemi Śremskiej na tamtejszym rynku. Współorganizatorem akcji jest Radio Poznań, które przygotowało i wyemitowało wiele audycji i materiałów informacyjnych promujących jej ideę. Artykuły, informacje ukazały się również w telewizyjnych serwisach informacyjnych, lokalnych gazetach, na portalach internetowych, w tym na portalu dzieje.pl, który objął akcję patronatem medialnym.
Marta Szczesiak-Ślusarek
W tym roku w szczególności przypomnieliśmy pięć osób:
- Mieczysława Hejnowicza (1890–1939), właściciela młyna w Gostyniu, powstańca wielkopolskiego, działacza społeczno-politycznego, rozstrzelanego przez Niemców 21 października 1939 r. w publicznej egzekucji na rynku miejskim w Gostyniu.
- Teodozję Łapkiewicz (1915–1939), młodą nauczycielkę z Gimnazjum Miejskiego w Rypinie, torturowaną, zgwałconą, a następnie zamordowaną 5 listopada 1939 r. przez oficera SS Hermana Knieffala.
- Edmunda Baranowskiego (1886–1939), aptekarza, powstańca wielkopolskiego, aresztowanego przez Niemców w swoim mieszkaniu i zamordowanego 4 września 1939 r. w Katowicach w masowej egzekucji.
- Stefana Burschego (1887–1940), przemysłowca, działacza społecznego w Pabianicach, aresztowanego przez gestapo, a następnie rozstrzelanego za odmowę podpisania volkslisty i propolską postawę w egzekucji w lasach lućmierskich.
- Hipolita Roszczynialskiego (1897–1939), działacza społeczno-politycznego, rotmistrza 18 Pułku Ułanów Pomorskich, wójta Rumii Zagórza rozstrzelanego w Piaśnicy 11 listopada 1939 r.
Pliki do pobrania
- Folder „Zapal znicz pamięci” (pdf, 9.42 MB) 12.10.2020 11:56
- Lista miejsc kaźni województwo kujawsko-pomorskie (pdf, 216.35 KB) 12.10.2020 11:59
- Lista miejsc kaźni województwo łódzkie (pdf, 193.66 KB) 12.10.2020 11:59
- Lista miejsc kaźni województwo śląskie (pdf, 190.76 KB) 12.10.2020 11:59
- Lista miejsc kaźni województwo wielkopolskie (pdf, 81.94 KB) 12.10.2020 11:59
- Konin miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 501.61 KB) 12.10.2020 12:04
- Leszno miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 628.49 KB) 12.10.2020 12:04
- Poznań miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 681.01 KB) 12.10.2020 12:05
- Pow. chodzieski miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 620.3 KB) 12.10.2020 12:05
- Pow. gostyński miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 662.19 KB) 12.10.2020 12:06
- Pow. kościański miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 654.62 KB) 12.10.2020 12:06
- Pow. leszczyński miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 632.7 KB) 12.10.2020 12:06
- Pow. nowosolski miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 478.99 KB) 12.10.2020 12:07
- Pow. rawicki miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 647.51 KB) 12.10.2020 12:08
- Pow. średzki miejsca pamięci II wojny światowej (pdf, 620.21 KB) 12.10.2020 12:08
- Informacja dotycząca przetwarzania danych osobowych (docx, 17.84 KB) 21.10.2020 11:55