Nawigacja

Aktualności

82. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego – Poznań, 27 września 2021

Corocznie 27 września oddajemy hołd twórcom i uczestnikom Polskiego Państwa Podziemnego. To patriotyczne zobowiązanie pamiętania pozwala na utrwalanie wiedzy o fenomenie konspiracyjnych struktur, a w tym podkreślenie, że także Wielkopolanie mieli swój ważny udział w ich tworzeniu. To okazja na wyrażenie szacunku i wdzięczności za ich ofiarną służbę Ojczyźnie. Co roku wyłaniamy bohaterów z naszego regionu i przybliżamy ich sylwetki oraz zasługi. Tym razem, w 82. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, wspominamy kapitana Czesława Mocka pseudonim „Spirytus”  jednego z czołowych działaczy wielkopolskich struktur podziemnych w czasie II wojny światowej. Prelekcję na temat bohatera wygłosił dr Rafał Kościański z Oddziałowego Archiwum IPN w Poznaniu.

W uroczystościach zorganizowanych przez Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Wielkopolska i Marszałka Województwa Wielkopolskiego Instytut Pamięci Narodowej reprezentował dyrektor poznańskiego oddziału dr hab. Rafał Reczek.


Czesław Mocek (1917–1945) ps. „Spirytus” – żołnierz AK oraz WSGO „Warta”

Jeden z najbardziej znanych członków konspiracji w czasie II wojny światowej w Wielkopolsce. Urodził się w Koźmińcu w powiecie pleszewskim w rodzinie chłopskiej. Ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Krotoszynie, a po odbyciu szkolenia wojskowego w 1937 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel w rodzinnej miejscowości. We wrześniu 1939 r. służył w 70 pp w Armii Poznań. Po przegranej kampanii wrześniowej uniknął niewoli. Wrócił w rodzinne strony i ukrywał się. W okolicach Ostrowa Wielkopolskiego rozpoczął działalność w szeregach organizacji konspiracyjnych, w których pełnił funkcje kierownicze. W 1942 r. utworzył oddział partyzancki liczący kilkadziesiąt żołnierzy. Jego podwładni gromadzili broń i umundurowanie, dokonywali aktów dywersji i sabotażu, drukowali i rozprowadzali ulotki oraz pisma, atakowali posterunki niemieckie i likwidowali konfidentów, niszczyli niemiecką infrastrukturę i magazyny gospodarcze. W styczniu 1945 r. atakowali wycofujące się oddziały niemieckie. Po wkroczeniu wojsk sowieckich część partyzantów ujawniła się. Mocek wraz z grupą swoich podkomendnych pozostał w ukryciu i czekał na rozwój wydarzeń. Jego oddział poakowski należał do Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej „Warta”. Funkcjonariusze Urzędów Bezpieczeństwa z Krotoszyna i Ostrowa Wlkp. stopniowo gromadzili informacje o działalności i miejscu przebywania partyzantów. 21 sierpnia 1945 r. Czesław Mocek został zastrzelony w zagrodzie swoich teściów przez trzech pracowników UB z Ostrowa Wlkp. W ubiegłym roku w jego rodzinnej miejscowości odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową.

do góry