Nawigacja

Aktualności

74. rocznica stracenia Stanisława Kasznicy i Lecha Neymana – Poznań, 12 maja 2022

Delegacja poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej zapaliła znicz w krużgankach klasztoru ojców Dominikanów w Poznaniu pod tablicą upamiętniającą Stanisława Kasznicę i Lecha Neymana – ostatnich przywódców Narodowych Sił Zbrojnych.

W dniu 12 maja 1948 r. zostali straceni w warszawskim więzieniu na ul. Rakowieckiej płk Stanisław Kasznica i kpt. Lech Neyman ostatni przywódcy Narodowych Sił Zbrojnych. Obaj wywodzili się z Wielkopolski. Pierwszy z nich był absolwentem Gimnazjum im. Marcinkowskiego, drugi  Gimnazjum im. św. Marii Magdaleny. Obydwaj ukończyli studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. W okresie studenckim rozpoczęli działalność polityczną w strukturach Obozu Narodowego, obaj byli członkami Korporacji Akademickiej „Helionia” działającej na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1934 r. działali w Poznaniu w strukturach Obozu Narodowo-Radykalnego (ONR). Obydwaj uczestniczyli w kampanii wrześniowej 1939 r. – S. Kasznica został odznaczony został krzyżem Virtuti Militari V kl., L. Neyman został ciężko ranny pod Legionowem. W strukturach konspiracyjnych należeli do Grupy „Szańca” wywodzącej się ze struktur przedwojennego ONR. Po utworzeniu NSZ obaj działali w strukturach Służby Cywilnej Narodu, która zajmowała się m.in. tworzeniem podziemnych struktur administracyjnych w okupowanym kraju, oraz propagowaniem powrotu do Polski Ziem Zachodnich. W tym czasie Neyman opublikował konspiracyjne broszury propagujące idee powrotu Ziem Zachodnich – „Szaniec Bolesławów”, „Likwidacja niemczyzny na ziemiach zachodnich”.  Od września 1944 r. zostali wojskowymi komendantami NSZ – L. Neyman w Krakowie, S. Kasznica w Częstochowie. Po zajęciu Wielkopolski przez armię sowiecką obydwaj rozpoczęli organizowanie struktur konspiracyjnych na terenie Wielkopolski i Pomorza. Utworzyli organizację pn. Armia Polska w Kraju Zachód skupiającą członków AK, NSZ, ONR i studentów. Komendantem wojskowym ww. struktury został S. Kasznica, szefem struktury politycznej o nazwie Obóz Narodowy – L. Neyman. Rozbudowę struktur konspiracyjnych przerwały aresztowania działaczy AP w lipcu  1945 r. W sierpniu 1945 r. S. Kasznica został mianowany Komendantem NSZ. Obaj zostali aresztowani 15 lutego 1947 r. przez funkcjonariuszy UB. Torturowani w śledztwie, sądzeni  w dniach 11 lutego do 2 marca 1948 r. przez Wojskowy Sad Rejonowy w Warszawie i skazani na karę śmierci.

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego dnia 20 sierpnia 2009 r. Stanisław Kasznica i Lech Neyman otrzymali pośmiertnie Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

 

do góry