E-Księgarnia
W Lasach Palędzia i Dąbrówki przy grobach zamordowanych przez niemieckich okupantów Wielkopolan odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary dokonanej tam przez Niemców w latach 1939-1942 zbrodni ludobójstwa na polskich obywatelach.
Wydarzenie o charakterze patriotycznym zorganizowała Gmina Dopiewo. Podsumowano na nim projekt edukacyjno-memoratywny pt. „Tajemnice”, którego koordynatorką była Pani Małgorzata Rogal-Dropińska, zastępca dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Jana Brzechwy w Dopiewie. Tego dnia otwarto także nowy Szlak Pamięci Narodowej w tych lasach. Szlak składa się z pięciu nowych tablic informacyjnych ustawionych przy wszystkich czterech Miejscach Pamięci. Tablice sfinansowała Gmina Dopiewo. Autorami treści merytorycznych umieszczonych na nich są Tomasz Cieślak i Marta Szczesiak-Ślusarek z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu.
W uroczystościach oprócz przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu wzięli udział: Wielkopolski Kurator Oświaty, wójt Gminy Dopiewo, radni Gminy Dopiewo, radni Powiatu Poznańskiego, przedstawiciele: Zarządu Powiatu Poznańskiego, Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, Nadleśnictwa Konstantynowo, a także organizatorzy Marszu Pamięci „Katyń Zachodu”, przedstawiciele jednostek organizacyjnych Urzędu Gminy Dopiewo oraz licznie zgromadzona młodzież. Na uroczystości przybyły także poczty sztandarowe i harcerze.
Przy kwaterze „Siedmiu grobów”, gdzie odbywały się główne uroczystości, zebrało się ponad pięciuset uczniów szkół podstawowych, dla których była to okazja do podsumowania organizowanego na terenie gminy Dopiewo rocznego projektu edukacyjnego pod nazwą „Tajemnice”. W ramach projektu przybliżano wiedzę o okolicznościach niemieckich zbrodni z lat 1939-1942, kiedy okupacyjne władze podjęły się likwidacji wielkopolskich elit (nauczycieli, naukowców, studentów, profesorów Uniwersytetu Poznańskiego, księży, powstańców wielkopolskich).
Ludobójczą akcję eksterminacyjną zaplanowano jeszcze przed wybuchem II wojny światowej w kierownictwie Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP) i nazwano ją „Operacją Tannenberg”. Miała ona objąć cały teren II Rzeczypospolitej. Kierował nią szef Służby Bezpieczeństwa (SD) generał SS Reinhard Heydrich. Był on przełożonym wszystkich grup operacyjnych (Einsatzgruppen), które dokonały zbrodni m. in. w Lasach Palędzia i Dąbrówki. Były to formacje policyjne, które we wrześniu 1939 roku wkraczały za wojskami niemieckimi i pacyfikowały teren. Ocenia się, że funkcjonariusze Einsatzgruppen do końca 1939 roku zamordowali w Wielkopolsce około 10 000 osób. Część z nich w lasach Palędzia i Dąbrówki.
Zamordowanych Polaków chowano potajemnie we wcześniej wykopanych dołach śmierci zlokalizowanych w tamtejszych lasach. W zbrodni obok funkcjonariuszy Einsatzgruppen VI uczestniczyli także okoliczni Niemcy, głównie z Zakrzewa. Ślady eksterminacji w roku 1944 likwidowało niemieckie Sonderkommando Leghat („Akcja 1005”) paląc na specjalnych, drewnianych stosach ludzkie szczątki. W zamyśle Niemców miała to być zbrodnia doskonała. Okoliczności zbrodni, po wojnie, były przedmiotem postępowania prokuratorskiego, jednak wielu wątpliwości i pytań wciąż nie rozwiano. Nie ustalono także liczby ofiar. Szacuje się, że mogło tam zginąć od 4500 do kilkunastu tysięcy Polaków. Upowszechnienie tego tematu może pomóc w ostatecznym wyjaśnieniu wielu wątków zbrodni ludobójstwa dokonanych na wielkopolskich elitach, którą Niemcy pragnęli ukryć.
Podczas uroczystości upamiętniających, głos zabrali m. in. wójt Gminy Dopiewo dr Paweł Przepióra, Wielkopolski Kurator Oświaty Robert Gaweł, a w imieniu Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu badający te zbrodnie: naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Marta Szczesiak-Ślusarek oraz Tomasz Cieślak. Następnie major Krzysztof Sałata odczytał apel poległych, po którym oddano salwy honorowe.
Dzień Pamięci uświetnili swoją obecnością żołnierze z kompanii honorowej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych im. Hetmana Polnego Koronnego Stefana Czarnieckiego pod dowództwem kapitana Adriana Hajdamowicza, a muzyczną oprawę zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych pod dowództwem plutonowego Mateusza Ossowskiego.
Pani Małgorzata Rogal-Dropińska, za upowszechnianie wiedzy historycznej, a zwłaszcza za działalność w zakresie kształtowania postaw patriotycznych oraz licznie prowadzone akcje edukacyjne, została wyróżniona na poziomie regionu przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej w Poznaniu, ostatecznie otrzymując tego samego dnia w Warszawie prestiżową nagrodę główną II edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej.
Laureatce gratulujemy!
Tekst: Piotr Orzechowski/Tomasz Cieślak