Nawigacja

Aktualności

Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022

przesuń wstecz zdjęcia
przesuń dalej zdjecia
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022
  • Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022 Odsłonięcie tablicy z nazwiskami zidentyfikowanych ofiar zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r. – Konin, 10 listopada 2022

W dniu 10 listopada 2022 r. dyrektor Oddziału IPN w Poznaniu dr hab. Rafał Reczek wraz zastępcą prezydenta Konina Witoldem Nowakiem dokonali uroczystego odsłonięcia tablicy, ufundowanej przez IPN Oddział w Poznaniu, poświęconej zidentyfikowanym ofiarom zbrodni niemieckiej z 10 listopada 1939 r., która miała miejsce na terenie cmentarza żydowskiego w Koninie. Upamiętnienie została umiejscowione po prawej stronie Pomnika Pomordowanych w latach 1939–1945, stanowiąc tym samym istotne uzupełnienie wymownego dla mieszkańców Konina i ziemi konińskiej miejsca pamięci oraz martyrologii ofiar II wojny światowej.

W asyście kombatantów, rodzin i bliskich ofiar, przedstawicieli władz miejscowego samorządu i mieszkańców powiatu konińskiego, delegacja Oddziału IPN w Poznaniu złożyła symboliczną wiązankę kwiatów pod pomnikiem. Ponadto głos zabrał dyrektor poznańskiego oddziału IPN dr hab. Rafał Reczek, dziękując zebranym za liczne przybycie i przybliżając szczegóły zbrodni na niewinnych i bezbronnych Polakach, stanowiących w okresie międzywojennym ostoję patriotyzmu oraz przywiązania do lokalnej społeczności.

Na wniosek rodzin ofiar, a także władz miejskich Konina, OBUWiM IPN w Poznaniu przeprowadziło kwerendę archiwalną w zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Poznaniu, Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu (podjęto śledztwo sygn. S.47/02/Zn) oraz Archiwum IPN, dotyczącą szczegółów rozstrzelania przez okupanta niemieckiego co najmniej 56 Polaków – przedwojennych mieszkańców miasta i powiatu konińskiego. W wyniku kwerendy osobowej próbowano ustalić okoliczności śmierci wszystkich wskazanych na tablicy ofiar.

Najczęstszymi powodami aresztowań i późniejszych egzekucji wymienionych osób były: przynależność do przedwojennych partii politycznych, związków, kół, stowarzyszeń, organizacji niepodległościowych (m.in. Związek Zachodni), służba w wojsku polskim, antyniemieckie poglądy, zeznawanie w przedwojennych sprawach procesowych przeciwko miejscowej ludności niemieckiej, zatargi z niemieckimi sąsiadami, posiadanie broni, walka z dywersją niemiecką. Przeprowadzone przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Poznaniu śledztwo wykazało, że akcję masowego mordu zorganizowało Gestapo w Koninie. W piwnicach tej placówki i w więzieniu sądowym przy ul. Wodnej w Koninie osadzono liczne osoby aresztowane w październiku i na początku listopada 1939 r. Funkcjonariusze Tajnej Policji Państwowej dokonywali przesłuchań aresztowanych, a następnie zorganizowali transport więźniów na miejsce stracenia. Na krótko przed egzekucją wykopano na cmentarzu duży dół, który miał pomieścić wszystkie ofiary. W toku śledztwa ujawniono, że miejscowe Gestapo otrzymało wsparcie od funkcjonariuszy z Kalisza. Niewątpliwą odpowiedzialność za mord ponoszą zatrudnieni w konińskim Gestapo Niemcy: Jocks Hermann Juliusz, Aredt Hugo Alfred, Rakow Joachim, Gerhard Hans Hermann, Jakub Lohr, Jan Nowak (szef placówki), Walter Dobat. Zdecydowana większość z nich opuściła Konin tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej w 1945 r. W 1974 r., wobec przebywania domniemanych sprawców zbrodni poza granicami Polski, postanowieniem OKBZH śledztwo zostało zawieszone.

W lipcu 1945 r. władze polskie przeprowadziły ekshumację na terenie byłego cmentarza żydowskiego. W rozkopanym grobie znaleziono 56 czaszek ludzkich, z których znikoma część została zidentyfikowana. Rozpoznano jedynie 7 osób na podstawie zachowanych dokumentów, okularów, butów przy zwłokach. Znalezione ciała zostały przewiezione oraz uroczyście pogrzebane na cmentarzu parafialnym w Koninie w dniu 25 listopada 1945 r.

do góry