E-Księgarnia
Rocznicowe obchody w Poznaniu zainaugurował we wtorek 21 lutego 2017 roku okolicznościowy apel w Szkole Podstawowej nr 40 im. Mieszka I. Potem kombatanci, przedstawiciele władz miasta, służb mundurowych oraz młodzież przeszli pod pomnik upamiętniający Akcję Bollwerk. Obelisk upamiętniający bohaterstwo żołnierzy armii podziemnej ufundowali mieszkańcy Poznania w 1982 roku. Stoi przy ulicy Estkowskiego, w pobliżu ul. Szyperskiej, na terenie dawnego portu rzecznego. Tam złożono kwiaty, a następnie mjr Ludwik Misiek, wiceprezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska i wiceprezydent Poznania Tomasz Lewandowski odsłonili tablicę z nową nazwą Skweru imienia Bohaterów Akcji Bollwerk przy ul. Szyperskiej.
Podczas uroczystości dystrybuowana była najnowsza broszura edukacyjna IPN z serii „Wielkopolska w XX wieku” poświęcona akcji Bollwerk, autorstwa Aleksandry Pietrowicz. Publikacja przybliża okoliczności najgłośniejszego ataku konspiratorów na niemieckich okupantów w Wielkopolsce. Broszura trafiła też do poznańskich placówek oświatowych.
Historycy podkreślają, że przeprowadzona w Poznaniu akcja była przygotowana w niezwykle przemyślany sposób. Jej uczestnicy przy pomocy urządzeń samozapalających wywołali pożar, wyglądający na przypadkowo spowodowany przez zwarcie przestarzałej instalacji. Taka była też opinia niemieckich biegłych.
Organizatorzy: Prezydent Miasta Poznania, Zarząd Okręgu Wielkopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko Pałac oraz Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 40 im. Mieszka I w Poznaniu przy wsparciu merytorycznym Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału w Poznaniu.
***
Brawurowa akcja Bollwerk była najgłośniejszym atakiem konspiratorów na niemieckich okupantów w Wielkopolsce. Była to największa akcja dywersyjno-sabotażowa polskiego państwa podziemnego w Poznaniu. 75 lat temu, w nocy z 20 na 21 lutego 1942 r., dwunastoosobowy oddział żołnierzy plutonu lotnego Wielkopolskiego Kierownictwa Związku Odwetu ZWZ–AK pod dowództwem st. sierż. Michała Garczyka „Kuby” podpalił niemieckie magazyny żywności, broni i umundurowania znajdujące się w porcie nad Wartą. Akcja została przeprowadzona w sposób brawurowy: skonstruowano m.in. urządzenie, które spowodowało zwarcie instalacji elektrycznej i pożar w jednym z magazynów. W wyniku tej udanej akcji armia niemiecka poniosła ogromne straty – magazyny były bardzo zasobne, spłonęło zaopatrzenie dla wojska niezbędne na froncie wschodnim w czasie rosyjskiej zimy: narty, buty, ciepła odzież pochodzące ze zbiórki prowadzonej niemal w całej Rzeszy o szacunkowej wartości 1,5 mln ówczesnych marek. „Bollwerk” znacząco przyczynił się do opóźnień w zaopatrzeniu wojsk niemieckich na wschodnim froncie w najbardziej dla nich newralgicznym okresie. Dywersanci nie pozostawili po sobie śladu – wszystko wyglądało na to, że pożar spowodowało zwarcie instalacji elektrycznej. Mimo to poznańskie Gestapo podjęło śledztwo, które doprowadziło do ujęcia niemal wszystkich wykonawców akcji. W wyniku brutalnych przesłuchań niektórzy członkowie grupy dywersyjnej stracili życie. Ci, którzy przeżyli śledztwo zostali straceni w więzieniu przy ul. Młyńskiej bądź zamordowani w niemieckich obozach koncentracyjnych. W Poznaniu szczególnie trudno było prowadzić konspirację, dlatego odwaga tych ludzi była nie do przecenienia. Tymczasem akcja ta jest mniej znana od wielu zdecydowanie mniejszych, podobnych wydarzeń w trakcie wojny.
W 1982 r. mieszkańcy Poznania ufundowali tablicę przy ul. Estkowskiego, tuż przy porcie rzecznym, upamiętniającą to wydarzenie. Od tego czasu, co roku odbywają się pod nią uroczystości upamiętniające akcję i tych, którzy ją zorganizowali i przypłacili ją życiem. Napis na nim głosi: „Na rozkaz gen. Władysława Sikorskiego, w dniu 21 lutego 1942 oddział dywersji bojowej Związku Odwetu „Kuba", w brawurowej akcji „Bollwerk" dokonał spalenia obiektów magazynów portu rzecznego, zadając okupantowi dotkliwe straty. W odwecie za tę akcję hitlerowcy stracili w Poznaniu i w Warszawie szereg poznaniaków, żołnierzy Armii Krajowej". Na pomniku widnieją nazwiska wszystkich uczestników akcji.