E-Księgarnia
„Wielkopolanie w drodze do Niepodległości” to tytuł Nocy Muzeów w poznańskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Temat przewodni związany był głównie z dwiema rocznicami obchodzonymi w tym roku: Stuleciem Odzyskania Niepodległości oraz 100. rocznicą wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Zaplanowane tegoroczne atrakcje nie dotyczyły jednak tylko i wyłącznie ważnych wydarzeń 1918 roku oraz ich bohaterów. Przedstawiliśmy również inne momenty z historii XX wieku, w których Polacy próbowali utrzymywać czy wręcz ponownie odzyskiwać swoją Niepodległość. Nawiązaliśmy do czasów okupacji niemieckiej, okresu PRL i lat działania „Solidarności”.
Tradycyjnie zwiedzający mogli przyjechać do siedziby IPN przy ul. Rolnej 45a darmowym autobusem zabytkowym, który kursował z centrum miasta przez cały wieczór. Goście odwiedzający w Noc Muzeów Instytut Pamięci Narodowej mogli wybrać dwie drogi zwiedzania: zacząć od wizyty w archiwum lub od razu przejść do części edukacyjnej i odwiedzić prezentowane ekspozycje oraz wziąć udział w zabawach przygotowanych dla dzieci.
Wśród tematycznych atrakcji znalazły się:
- Prezentacja wystawy „Ojcowie Niepodległości”: wystawa pokazuje m.in. mapę Polski z lat 1918-1923 ilustrującą proces kształtowania się polskich granic oraz oś czasu ukazującą najważniejsze wydarzenia procesu odbudowy państwowości. W głównej części wystawy zaprezentowane zostały postaci Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego oraz Ignacego Daszyńskiego. Plansze zawierają ich biogramy, a także interesujący wybór fotografii archiwalnych. Wśród bohaterów wystawy jest artysta, są dyplomaci, żołnierze i politycy, a także działacze społeczni. Reprezentowali różne poglądy polityczne, różnili się przynależnością społeczną i religią, urodzili się pod różnymi zaborami. Mimo to potrafili zjednoczyć się wokół jednego, nadrzędnego celu: niepodległości. Nie oznaczało to, że we wszystkim byli zgodni i we wszystkim wzorowo współdziałali. Pozostali wierni własnym poglądom, ale wykorzystując sprzyjające warunki zewnętrzne, poprowadzili Polaków ku wolności.
- Prezentacja przybliżająca sylwetki gen. Józefa Hallera i gen. Józefa Dowbora Muśnickiego.
- Wystawa i prezentacja o Powstaniu Wielkopolskim: o udziale kobiet w walkach, grobach poległych i upamiętnieniach wydarzeń i bohaterów powstania.
- Wystawa fotografii z wolnościowych manifestacji „Solidarności” oraz plakatów i innych dokumentów ilustrujących próby organizacji przez Związek obchodów kolejnych rocznic 11 listopada 1918 r.
- Prezentacja oryginalnych dokumentów dotyczących żołnierzy polskich na Zachodzie.
- Rocznicowa ekspozycja poświęcona Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu prezentująca m.in. przegląd opracowań historycznych, bibliografię związaną z Marszałkiem, album obrazujący ostatnie lata życia Józefa Piłsudskiego, portrety Marszałka, wystawę fotografii pokazującą miejsca na Wileńszczyźnie związane z Józefem Piłsudskim.
- Prezentacja najciekawszych archiwaliów dotyczących obchodów 11 listopada w okresie PRL oraz zdjęć z odsłonięcia Pomnika Powstańców Wielkopolskich.
- Spotkanie z grupą rekonstrukcyjną: Oddział Terenowy im. 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich Stowarzyszenia „Polski Klub Kawaleryjski”. W formie żywej lekcji historii otwarty był powstańczy punkt werbunkowy wówczas 3 pułku ułanów, następnie 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego.
- Prezentacja historycznego umundurowania i replik broni: można było zapoznać się umundurowaniem oddziałów zbrojnych, dzięki którym 100 lat temu, u schyłku 1918 roku Polska odzyskała Niepodległość. Odwiedzający zobaczyli m.in. mundury Legionów Polski, oddziałów tworzonych w Rosji carskiej czy rodzime mundury Straży Ludowej i powstańcze mundury Wielkopolan. Obok nich znalazło się umundurowanie „Błękitnej” Armii czy Ochotników ze Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie zwiedzający mogli zapoznać się z charakterystycznym uzbrojeniem z tego okresu, zaprezentowany został m.in. ciężki karabin maszynowy Maxima wz. 08 na podstawie saneczkowej.
Nie zabrakło również naszych stałych punktów programu:
- Możliwość zwiedzania archiwum IPN: poznanie pracy Pracowni Reprograficznej, gdzie prezentowane są sposoby konserwacji dokumentów i przygotowania do digitalizacji oraz sam proces digitalizacji. Następnie zwiedzający oprowadzani są po części magazynowej i dowiadują się o ilości i rodzajach dokumentów przechowywanych w archiwum.
- Możliwość skorzystania z porady pracowników Oddziałowego Archiwum i złożenia wniosków o udostępnienie dokumentów realizowanych przez IPN.
- Stoisko Oddziałowego Biura Lustracyjnego prezentujące Katalogi Biura Lustracyjnego: katalog osób „rozpracowywanych”, katalog kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL, katalog funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa oraz katalog osób pełniących funkcje publiczne.
- Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej przygotowało turniej gier planszowych. Odwiedzający mieli możliwość zagrania w bardzo popularną grę 303, specjalnie na Noc Muzeów w wydaniu wielkoformatowym. Nie zabrakło także quizu. Do wygrania były ogromne puzzle IV rozbiór Polski, a także albumy o Powstaniu Wielkopolskim i specjalnie przygotowane koszulki. Przygotowaliśmy także projekcje filmów, publikacje i darmowe materiały edukacyjne.
- Sprzedaż wydawnictw w atrakcyjnych cenach.