E-Księgarnia
Oddalającą się z każdą chwilą przeszłość starają się uchwycić mieszkańcy wielkopolskiego Trzemeszna. Dzieje ich miejscowości to nie tylko losy wspaniałej bazyliki wyrastającej romańskimi kolumnami jeszcze ze średniowiecza, ale również założonej w roku 1776 przez księdza Michała Kosmowskiego szkoły średniej. Almae Matris Tremesnensis stała się w następnych latach kuźnią wyjątkowych umysłów oraz niezłomnych charakterów, a wśród jej absolwentów znaleźli się między innymi: bracia Śniadeccy, Hipolit Cegielski oraz Jerzy Waldorff. Kolejne ogniwa łańcucha pokoleń profesorów, wychowanków i absolwentów splatały się ze wszystkimi ważnymi datami w historii zmagań o niepodległość. Ostatnią, niezwykle obfitą daninę krwi złożyli w latach II wojny światowej. Aż 88 nazwisk wyryto bowiem na ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej tablicy poświęconej ofiarom zbrodni niemieckich i sowieckich, którą odsłonięto 10 września 2019 roku w budynku Zespołu Szkół im. Michała Kosmowskiego.
Był to ostatni punkt bogatego programu uroczystości rocznicowych zorganizowanych w gminie Trzemeszno. Pierwszy jego akcent stanowiło odsłonięcie odnowionej tablicy upamiętniającej bohaterskich obrońców Niewolna, którzy stawili opór Niemcom, nie chcąc bez walki oddać swojej małej ojczyzny. Następnie odbył się przemarsz ulicami Trzemeszna podczas, którego uczczono pamięć majora Andrzeja Marchlewicza dowodzącego we wrześniu 1939 roku Obroną Narodową oraz Kazimierza Jarosława Szymańskiego – ostatniego przedwojennego burmistrza miasta.
Przeszłość z teraźniejszością (i wiecznością) połączyła msza święta w trzemeszeńskiej bazylice, podczas której modlono się za dusze poległych oraz Ojczyznę i pokój na świecie. Kolejne punkty programu miały miejsce już w budynku Zespołu Szkół. Obydwie tablice odsłaniał dyrektor poznańskiego oddziału IPN dr hab. Rafał Reczek. W krótkim przemówieniu podkreślił on znaczenie pamięci w kształtowaniu lokalnej tożsamości i patriotyzmu. Depozytariuszy pamięci organizujących wydarzenia, wokół których integrują się mieszkańcy jest w Trzemesznie wielu, dlatego ze spokojem można spoglądać w przyszłość.
Inicjatorami upamiętnienia, z którymi miał zaszczyt współpracować poznański oddział IPN, byli: Wielkopolskie Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego w Trzemesznie, Miasto i Gmina Trzemeszno oraz Gminny Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Trzemesznie.
Tekst: Kacper Awzan