E-Księgarnia
22 września 2019 r. w Nekielskim Ośrodku Kultury odbyła się uroczysta promocja książki Jerzego Osypiuka i Bogumiła Rudawskiego „Gemeinschaftslager der DAF nr 22. Obóz pracy przymusowej dla Żydów w Nekli 1942-1943”. Publikacja dokumentuje historię założonego przez Niemców przymusowego obozu pracy dla Żydów, który funkcjonował w Nekli w latach 1942-43. Oparta jest między innymi na dokumentach Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Poznaniu przechowywanych w poznańskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Publikacja została objęta patronatem IPN, który podczas wydarzenia reprezentowała Marta Szczesiak-Śusarek – Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej.
Promocji towarzyszyła prezentacja wspomnień Ariego Goldsteina – jednego z kilku ocalałych więźniów, który podczas pobytu w obozie miał 15 lat. Wspomnienia „Wszyscy umrzemy, a ty będziesz żył” zostały przetłumaczona na język polski, a córka ocalałego Warda Shpaizer i jego wnuczka Anat Miller były gośćmi spotkania w Nekli.
Promocja książek była także wyrazem hołdu wobec ofiar i zwróceniem ich tożsamości. Dzięki pracom badawczym autorom udało się ustalić nazwiska 920 więźniów. Zostały one umieszczone na planszach i stanowiły swoiste tło wydarzeń. Wyjątkową atmosferę stworzyli uczniowie szkoły podstawowej, którzy przygotowali wystąpienie pt. „Nie depczcie ołtarzy przeszłości”. Spotkanie było również okazją do wspomnień potomków osób będących świadkami okrutnego procederu wyniszczania ludzi. Wydarzenie uświetnił występ duetu Borysa Somerchafa i Jakuba Niedoborka, którzy zaprezentowali dawne szlagiery polskie, żydowskie i rosyjskie.
Marta Szczesiak-Ślusarek