E-Księgarnia
W ramach cyklu spotkań organizowanych przez OBEN IPN w Poznaniu oraz ODN w Poznaniu zapraszamy nauczycieli na wykład otwarty online „Polenaktion 1938, czyli deportacja Żydów pochodzenia polskiego z Niemiec do Polski: konteksty, następstwa, upamiętnienie”, który odbędzie się na platformie MS Teams we wtorek 15 grudnia 2020 o godz. 17:00.
W ciągu kilku jesiennych nocy i dni pod koniec października 1938 r. liczebność społeczności żydowskiej na terenie województwa poznańskiego (ok. 50 tys. osób) powiększyła się znacząco w związku z deportacją z Niemiec przez władze III Rzeszy ok. 17 tys. Żydów polskiego pochodzenia w ramach tzw. Polenaktion. Wydarzenie to stanowiło rezultat napięcia dyplomatycznego między stroną polską a niemiecką.
W piątek 27 października, w dzień szabasu, policja zapukała do drzwi kilkunastu wybranych osób i rodzin, często wczesnym rankiem. Ludzie byli zabierani z łóżek, jeszcze w piżamach bądź koszulach nocnych, następnie trafiali na najbliższy komisariat, a po wylegitymowaniu się prowadzono ich do punktu zbiorczego (dworce, hale sportowe, stadiony, sale koncertowe itp.), skąd wyjeżdżali pociągami osobowymi w kierunku granicy polsko-niemieckiej. Można było mieć przy sobie nie więcej niż dziesięć marek – jeśli ktoś zabrał ze sobą więcej pieniędzy i nie potrafił tego ukryć, był surowo karany. Po dotarciu na miejsce byli wysadzani z pociągów i prowadzeni, pod lufami karabinów, przez zieloną granicę. Polska służba graniczna strzelała ostrzegawczo w powietrze, nie była jednak w stanie powstrzymać napierających tłumów i w ostateczności wpuściła ich do kraju. Największa fala uchodźców (ok. 6 tys. osób) trafiła 28-29 października do przygranicznej miejscowości Zbąszyń, gdzie naprędce zorganizowany został obóz przejściowy funkcjonujący do końca sierpnia 1939 r. (zlikwidowany został kilka dni przed wybuchem wojny).
Temat przybliży pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu, Szymon Pietrzykowski, badacz tematyki dotyczącej stosunków polsko-żydowskich. Wykład zostanie uzupełniony prezentacją multimedialną oraz materiałami, które zostaną udostępnione podczas spotkania.