Nawigacja

Aktualności

XIII edycja akcji medialno-edukacyjnej „Zapal znicz pamięci” – 24 października 2021

Tradycyjnie w trzecią niedzielę października zapalamy znicz pamięci. Wyjątkowy, bo poświęcony polskim obywatelom, którzy stracili życie z rąk Niemców w pierwszych miesiącach okupacji.

24 października 2021 r. w Poznaniu zapalono symboliczne znicze w Forcie VII. Uroczystość uświetnili przedstawiciele najważniejszych władz i instytucji. Patronem honorowym akcji jest Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak. Obecny był również Wielkopolski Kurator Oświaty Robert Gaweł. Prezydenta Miasta Poznania reprezentował pierwszy zastępca Mariusz Wiśniewski. Gospodarzami byli współorganizatorzy, dyrektor IPN Oddział w Poznaniu, dr hab. Rafał Reczek, Maciej Mazurek, Prezes Radia Poznań oraz partner akcji, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki. Inicjatorka akcji, Anna Gruszecka przypomniała o jej początkach. Wyjątkowym świadectwem było wspomnienie syna więźnia Fortu VII, pana Zenona Ulatowskiego. W słoneczny, październikowy dzień Fort VII odwiedziło wiele osób, rodzin ofiar, harcerzy, uczniów z nauczycielami, przedstawicieli mediów, którzy wspierają i propagują akcję. Wyjątkową oprawę stworzyli uczniowie SP nr 58 oraz SP nr 51 w Poznaniu.

Spotkanie poprowadziła koordynująca ponadregionalną akcję Marta Szczesiak-Ślusarek, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu, która przedstawiła jednocześnie ideę akcji i materiały edukacyjne powstałe w związku z jej XIII edycją. Spot informacyjny, filmy edukacyjne oraz folder przedstawiający miejsca pamięci, które przypominamy w tym roku opracowali, obecni w Forcie VII, pracownicy OBEN IPN w Poznaniu, dr Izabella Kopczyńska oraz Tomasz Cieślak. Po uroczystości, zebranych oprowadził po Forcie VII kierownik Muzeum Martyrologii Wielkopolan, Grzegorz Kucharczyk.

W tygodniu po finale akcji na Facebooku IPN Oddział w Poznaniu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi prezentowane będą filmy edukacyjne przybliżające historię zbrodni w Lesie Szpęgawskim, w Chojnickiej Dolinie Śmierci, Lasach Panewnickich, Lesie Lućmierskim i Lasach Palędzko-Zakrzewskich opracowane przez pracowników Oddziałowych Biur Edukacji Narodowej.

Zanim w całej Polsce zaczęły działać niemieckie, nazistowskie fabryki śmierci, a dopracowany proceder wyzysku i eksterminacji przybrał masową skalę, w pierwszej kolejności postanowiono rozprawić się z najlepszymi przedstawicielami narodu oraz pozbyć się ludzi, których uznano za niegodnych życia. Wybrani spośród społeczności lokalnych za to, że walczyli za Polskę, dla niej pracowali, uczyli, służyli i cieszyli się najlepszymi latami swojego życia... Tracili życie w egzekucjach publicznych, na placach wielkopolskich miast, na oczach bliskich i znajomych. Albo wywożeni do lasów, na pola, daleko od ludzkich oczu, by ukryć, że giną ich tam tysiące…

Od 13 lat akcja „Zapal znicz pamięci”, wspólna inicjatywa pionów edukacyjnych IPN w Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Łodzi i Bydgoszczy wraz z Radiem Poznań i lokalnymi rozgłośniami Polskiego Radia przypomina, kogo wówczas straciliśmy i gdzie są groby pomordowanych. Zachęcamy do odwiedzenia miejsc pamięci i zapalenia symbolicznego znicza. Każdego roku opowiadamy nowe historie ludzi i wskazujemy kolejne miejsca.

W 2021 r. przypominamy te, które miały być miejscem zbrodni doskonałej, bo nieujawnionej. Z Fortu VII, gdzie utworzono pierwszy na terenie okupowanej Polski niemiecki obóz koncentracyjny, ciężarówkami wywożono więźniów do pobliskich Lasów Palędzie – Dąbrówka, gdzie powiązanych ze sobą sznurami doprowadzano do wykopanych dołów i tam rozstrzeliwano, najczęściej strzałem w tył głowy. W ten sposób zamordowano od czterech i pół tysiąca do nawet kilkunastu tysięcy osób. Ze względu na proceder utajniania zbrodni i palenie zwłok, do tej pory nie poznaliśmy ostatecznej liczby ofiar.

Powodzenie i skuteczność akcji „Zapal znicz pamięci” wyznacza fakt, że tego dnia, w wielu miejscowościach w Wielkopolsce, na Górnym Śląsku, Pomorzu, ziemi łódzkiej i Kujawach rodziny, harcerze, uczniowie i nauczyciele, urzędnicy, członkowie stowarzyszeń docierają do miejsc pamięci, a dokumentujące to wydarzenie zdjęcia przesyłają na dowód swojej pamięci.

Marta Szczesiak-Ślusarek

 

do góry