Relacja z Wyjazdu Pamięci „Polskim Bohaterom – Monte Cassino” – 13–23 maja 2019 - Aktualności - Instytut Pamięci Narodowej

13 maja 2019 r. rozpoczął się organizowany przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu oraz Stowarzyszenie Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych i Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Wyjazd Pamięci dla laureatów konkursu „Sztafeta Pamięci. Losy mojej rodziny podczas II wojny światowej”, realizowanego przez IPN.

15 maja 2019 r.

Pierwszym ważnym przystankiem w drodze na uroczystości 75. rocznicy zdobycia Monte Cassino była wizyta w byłym niemieckim obozie koncentracyjnym KL Dachau. Obóz Dachau utworzono na podstawie rozkazu Heinricha Himmlera z 21 marca 1933 r. Na podstawie danych pozyskanych z dokumentów obozowych, w okresie od 1933 r. do 1945 r. przez obóz przeszło ponad 206 tysięcy więźniów. Według szacunkowych i ostrożnych danych zginęło w nim prawie 40 tys. obywateli Polski. Z tej liczby ponad 868 polskich duchownych. Podczas podróży do Dachau pracownicy IPN przybliżyli uczestnikom podstawowe informacje dotyczące niemieckich formacji nazistowskich biorących udział w eksterminacji więźniów.

Przed bramą obozową na polską delegację oczekiwał konsul Rzeczpospolitej Polskiej w Monachium, Marcin Król wraz z asystentką Żanetą Delą. Uczestnicy przygotowali biało-czerwone flagi, założyli chusty w barwach narodowych oraz przypinki i rozetki. Na terenie obozu nastąpiło wspólne symboliczne złożenie kwiatów, zapalenia zniczy oraz odśpiewanie hymnu Polski. Następnie cała grupa udała się w kierunku kaplicy. Podczas wspólnego spaceru członkowie Stowarzyszenia Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych w rozmowie z konsulem, prosili, aby na terenie obozu pojawiła się polska tablica np. z napisem „Nigdy Więcej”. Pan konsul podziękował polskiej delegacji za przybycie, życzył wszystkim skupienia i udanego Dnia Pamięci.

Następnie wszyscy podeszli pod kaplicę, gdzie nastąpiło uroczyste i wzruszające umieszczenie polskiej flagi pod jedyną tablicą w języku polskim znajdującą się na tylnej ścianie kaplicy. Widnieje na niej napis „Tu w Dachau co trzeci zamęczony był Polakiem, co drugi z uwięzionych tu księży polskich złożył ofiarę z życia. Ich świętą pamięć czczą księża polscy, współwięźniowie”. Obok tabliczki w języku polskim znajdują się również tabliczki o tej samej treści w języku niemieckim, włoskim i angielskim. Następnie konsul zaprosił polską delegację na wspólny obiad, podczas którego Naczelnik OBEN Marta Szczesiak-Ślusarek zaproponowała zacieśnienie współpracy pomiędzy IPN Poznań a Konsulatem w Monachium. Pan Konsul wyraził chęć współpracy w zakresie edukacyjnym i obiecał wszelką możliwą pomoc i chęć współpracy.

Rodziny polskich ofiar obozu Dachau zapalili znicze i pozostawili polskie flagi w miejscach przetrzymywania ich bliskich w Dachau.

Fot. Marta Szczesiak-Ślusarek

16 maja 2019 r.

Kolejnym punktem na Szlaku Pamięci Bohaterom spod Monte Cassino był udział we mszy św. w „zawieszonym między niebem a ziemią” Sanktuarium Madonna della Corona we Włoszech. Msza została odprawiona w intencji pielgrzymów i Polaków, którzy przybyli na obchody 75. rocznicy tej zwycięskiej bitwy. Sanktuarium wbudowane jest w skałę góry Monte Baldo i zawieszone jest na wysokości ponad 700 metrów. Na zakończenie dnia młodzież biorąca udział w wyjeździe przedstawiała swoje zwycięskie prace konkursowe. Był to też czas wspomnień dla rodzin polskich żołnierzy biorących udział w bitwie o Monte Cassino.

17 maja 2019 r.

Po wizycie i modlitwie w intencji polskich żołnierzy poległych pod Monte Cassino w Sanktuarium Madonna della Corona, 17 maja 2019 r. uczestnicy Wyjazdu Pamięci przybyli do San Germano na główne, międzynarodowe uroczystości upamiętniające 75. rocznicę bitwy o to wzgórze. Stoczyli ją między 20 a 25 maja 1944 r. żołnierze 2 Korpusu, tydzień po krwawym zdobyciu Monte Cassino. Wzgórze San Germano było jednym z ważniejszych niemieckich punktów oporu, wchodzących w skład tzw. „Linii Hitlera”. W opinii samych uczestników tej batalii, była ona niezwykle zacięta i krwawa. W walkach wziął udział m.in. 6 Pułk Pancerny Dzieci Lwowskich, który szturmował trzykrotnie silnie bronione przez wojska niemieckie pozycje. Wzgórze zostało ostatecznie zdobyte przez Polaków 25 maja 1944 r. Tym samym definitywnie utorowano wojskom sprzymierzonym drogę na Rzym. Podczas tych walk polskie straty wyniosły 208 zabitych i rannych.

Po przybyciu na wzgórze San Germano, uczestnicy Wyjazdu Pamięci spotkali się z wiceprezesem IPN prof. Krzysztofem Szwagrzykiem, ministrem Janem Józefem Kasprzykiem, Szefem Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Anną Marią Anders, córką gen. Władysława Andersa i sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Przedstawiciel IPN Oddział w Poznaniu Marta Szczesiak-Ślusarek, pan Władysław Dubilis oraz Staś Bednarek ze Stowarzyszenia Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych złożyli wiązankę kwiatów oraz zapalili znicz pod pomnikiem postawionym przez mieszkańców Cassino walczącym żołnierzom. Główne uroczystości odbyły się na wzgórzu San Germano, pod znajdującym się na wzgórzu pomnikiem poświęconym poległym polskim żołnierzom 6 Pułku Pancernego Dzieci Lwowskich. Podczas wystąpień podkreślano wyjątkową rolę polskich żołnierzy i wdzięczność narodu włoskiego wobec tych, którzy walczyli o jego wolność. W uroczystościach wzięli udział weterani tych walk. Po zakończeniu oficjalnej części spotkali się oni z młodzieżą uczestniczącą w Wyjeździe Pamięci, poświęcając chwilę na rozmowę z najmłodszymi. Bohaterom odśpiewano sto lat. Wyjątkową oprawę obchodów rocznicowych tworzyła orkiestra Wojska Polskiego, a także grupa uczestników Wyjazdu, która reprezentowała Polskę w specjalnie zaprojektowanych na tę okazję koszulkach z symbolicznymi makami i cytatem z pieśni: „Czerwone maki na Monte Cassino”.