Instytut Pamięci Narodowej 37. rocznica pierwszej audycji Radia Solidarność Regionu Wielkopolska - Aktualności -

12 maja 1982 r. w Poznaniu miała miejsce pierwsza emisja Radia Solidarność Regionu Wielkopolska. W ten sposób Poznań stał się kolejnym miastem z działającym podziemnym radiem, którego głównym celem było przełamywanie monopolu informacyjnego władz PRL. Audycje Radia Solidarność przekazywały niezależne, nieocenzurowane informacje, przypominały Polakom o ważnych, przemilczanych wówczas przez oficjalną propagandę wydarzeniach historycznych, umacniały także ducha oporu podczas stanu wojennego. Oczywiście, działalność taka była obarczona dużym ryzykiem wpadki i potencjalnymi wysokimi karami więzienia.

Nadajniki służące do emisji audycji były wykonywane metodą chałupniczą. Konstruktorzy wykazali się nie lada kunsztem – pierwsze wersje nadajników potrafiły się zmieścić w obudowie baterii R-20, kolejne modele urządzeń były maskowane w puszce po groszku. Warto także pamiętać, że poznańscy radiowcy jako pierwsi w kraju, w dniu 27 czerwca 1982 r., zaczęli wykorzystywać do emisji częstotliwości fonii programów TV, zamiast stosowanego do tej pory pasma UKF-FM. Zmiana sposobu emisji była bardzo korzystna: o wiele trudniej można było namierzyć pracujący nadajnik, a zapowiedzi audycji nie trzeba było już publikować w formie ulotek.

Podziemne radio emitowało swoje audycje nie tylko poprzez fonię radia i telewizji. 28 czerwca 1984 r. z dachu budynku przy ulicy Młyńskiej w Poznaniu przy pomocy głośnika nadano specjalną audycję dla przebywających w Areszcie Śledczym opozycjonistów.

Teksty pierwszej audycji Radia Solidarność Regionu Wielkopolska opracował zespół redakcyjny „Obserwatora Wielkopolskiego”. Rozpoczynał ją fragment piosenki „Mury” Jacka Kaczmarskiego, podano w niej informacje o wydawaniu prasy podziemnej, pierwszej audycji warszawskiego Radia Solidarność, internowaniach. Nadano także apel do żołnierzy oraz komunikat o przeprowadzeniu 15 minutowego strajku powszechnego. Całość wieńczył fragment przemówienia Lecha Wałęsy z 31 sierpnia 1980 r.

W okresie swojego działania w latach 1982-1985 Radio Solidarność Regionu Wielkopolska nadało około stu audycji, niektóre z nich były emitowane kilkukrotnie. Niestety na skutek obywatelskiego donosu 28 listopada 1984 r. zatrzymano jednego z emiterów bezpośrednio po emisji.

Witold Sobócki (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu)

Więcej o działaniu Radia Solidarność Regionu Wielkopolska można przeczytać w publikacji wydanej przez IPN Oddział w Poznaniu.